Mijn Rouwe Reis #2 | De eerste drempel: “Wilde alleen maar op de bank zitten en huilen”

Rouwen, het is me maar wat. Zeker als je pas begin twintig bent en eigenlijk geen idee hebt wat je aan het doen bent. En er voor je gevoel niemand is die je aan de hand kan nemen en je kan wijzen op de obstakels die je onderweg tegenkomt en je de mooie uitzichten laat zien. Want ja, die zijn er echt nog steeds, je moet alleen iets beter kijken dan je misschien gewend bent. Mijn rouwproces voelt als een reis zonder eindbestemming, zonder doel. In deze rubriek wil ik mijn ‘rouwe reis’ laten zien. In maart 2018 verloor ik mijn jongere zusje en sindsdien is alles anders. Ik wil je meenemen over alle bergen die ik beklommen heb en nog zal gaan beklimmen, langs alle afgronden en diepe dalen. Maar ook zal ik licht schijnen op de vergezichten en prachtige zonsondergangen. Ik hoop dat ik je middels deze woorden soms aan de hand kan nemen en je laten voelen dat ondanks we dit allemaal alleen moeten doen, we toch samen zijn.

Lees eerst deel 1 van deze serie: Het vertrek: “Voor ik opneem, voel ik al: dit is foute boel”

Mijn zusje Margot is haar hele leven ziek geweest. Haar uitvaart was iets waar ik al vaak aan had gedacht. Als kind voor ik ging slapen, stelde ik het me soms voor. Dan huilde ik zachtjes in bed. Ergens wist ik dat ze eerder dood zou gaan dan ik. Ik wist dat er een moment zou komen waarop zij in die kist zou liggen, en ik er naast zou staan, met een geprinte speech in lettertype 30 onder m’n arm. Ik had me al zo vaak voorgesteld hoe het zou zijn, wie er zouden komen en hoe hard we met elkaar zouden huilen. En toch, ondanks dat mijn gedachten hier soms naar uitgingen, was het niet zoals ik me had voorgesteld.

Het eerste obstakel

Na het vertrek van mijn ‘rouwe reis’, kwam ik al vrij snel het eerste obstakel op de weg tegen: de uitvaart regelen. Ik heb dit ervaren als enerzijds een enorme bijna niet te beklimmen berg, want hoe regel je nou weer een uitvaart voor iemand van 21 waarvan je zoveel houdt? Daar wil geen mens aan beginnen. Het enige wat ik die dagen wilde, was stil zitten op de bank en huilen. Iets wat ik dus ook het grootste gedeelte van de tijd gedaan heb. Veel kan ik me niet echt herinneren van die tijd. Er kwamen vrienden en vriendinnen langs, we dronken veel thee en aten pasta met rode saus, Margots lievelingseten.

Anderzijds voelde dit eerste obstakel ook een hobbel die meer dan welkom was. Dit moet ik misschien even uitleggen. Het was zoals de verkeersdrempel op een lange geasfalteerde weg die je doet vertragen. Die je dwingt te vertragen. Die je blik verschuift van het onzichtbare einde van de weg, naar die drempel, naar het heden. Het is iets wat houvast biedt in een tijd waarin alles door je vingers lijkt te glippen.

De kleine en grote verkeersdrempels

Misschien is het regelen van de uitvaart wel een voorbode voor hoe het leven er vanaf dan uit zal zien. De uitzichtloosheid van de oneindige lange geasfalteerde weg zal er altijd zijn. De vragen: ‘hoe nu verder?’ dienen zich op dagelijkse basis aan. Het gevoel van stuurloosheid en verdwaling zijn dingen die ik vaak ervaar. En tegelijkertijd, terwijl ik als een verdwaald achtergelaten klein meisje op die lange weg sta, gebeurt het leven ook gewoon nog.

Het dient zich aan middels die verkeersdrempels, de ene wat hoger dan de ander. Het geeft je soms de houvast die je nodig hebt. Dit kunnen grote dingen zijn, zoals huizen die gekocht worden, lange reizen die worden gemaakt, kinderen die geboren worden om je heen, banen die opgezegd worden of juist aangenomen. Het leven en alle grootsheid die het met zich meebrengt kan je afleiden van de uitzichtloze asfaltweg waar je nog altijd voor je gevoel op stil staat.

Maar veel vaker zijn het de kleine dingen, de kleinere drempels die je naar het nu trekken. Het moment dat je met al je focus een puzzel aan het oplossen bent, de roes van de slappe lach die je opeens toch nog kunt hebben of wanneer je je verliest in een mooi boek of spannende film. Deze kleine drempels maken het leven niet zo uitzichtloos en zonder einde. Deze momenten brengen je naar het hier en nu en doen je die lange weg even vergeten, al is het maar voor heel eventjes.

Een berg van enveloppen

Zo was voor mij de uitvaart de eerste drempel die genomen moest worden. Het eerste moment dat ik werd afgeleid van mijn lange reis die nog maar net begonnen was. Er moesten enveloppen geschreven, postzegels geplakt en adressen worden opgezocht. We moesten kiezen welke muziek na welke speech zou komen, en die speeches moesten dan ook nog eens geschreven worden. Dit alles bij elkaar voelde als een berg die we met elkaar heel langzaam, en toch binnen een week, moesten beklimmen.

Ik had in die week van stilzitten op de bank en huilen nooit kunnen denken dat het ons met elkaar zou gaan lukken. Dat er een uitvaart zou komen. Eentje waarbij we geprobeerd hebben te voldoen aan al haar wensen die ze al op papier gezet had. Er klonk haar muziek, de bloemen waren roze en wit en Anne en ik hebben haar kist beschilderd, precies zoals zij zou willen: roze met zonnebloemen. Ook kwam die speech er, Anne en ik hebben gespeecht op de crematie van ons zusje. Als je me dit een paar jaar eerder gezegd had, zou ik gedacht hebben dat we alleen maar huilend in bed zouden kunnen liggen als die dag daar was.

Maar niets bleek minder waar, op 21 maart 2018, de dag dat de lente begon, stonden we voor een zaal met ontelbaar veel mensen. We hebben hen verteld hoe fantastisch ze was, hoe veel we haar misten en nog zouden gaan missen. We hebben onze zussenliefde kunnen delen met al die mensen en hopelijk laten zien hoe bijzonder prachtig mooi ons zusje was.

‘Ik weet zeker dat ik het overleef’

En die lange weg die nog voor ons ligt, zullen we ook met elkaar gaan bewandelen. Precies zoals we dat tot nu toe gedaan hebben vanaf het moment dat we onze reis begonnen. De nodige drempels zijn al voorbij gekomen. Soms denk ik er eventjes een paar uur niet aan. Dan leidt het leven me af van haar dood. En misschien is dat ook wel wat rouwen, en uiteindelijk leven, is. Ik bewandel de lange weg zonder einde die voor me ligt terwijl ik af en toe word afgeleid door een drempel, ik zo nu en dan een heuvel beklim en soms ook zeker in een gat in de weg val. Maar na die eerste drempel die de uitvaart heette, weet ik zeker dat ik het overleef.

Het derde deel van ‘Mijn Rouwe Reis’ is hier op COMMEN. te lezen vanaf 18 januari.

Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid, of ontvang al onze artikelen via WhatsApp.

Heb je geen social media of geen zin om ons te volgen? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.