Mijn Rouwe Reis #6 | Rouwen: Balans tussen slappe lach en liters tranen

Rouwen, het is me maar wat. Zeker als je pas begin twintig bent en eigenlijk geen idee hebt wat je aan het doen bent. En er voor je gevoel niemand is die je aan de hand kan nemen en je kan wijzen op de obstakels die je onderweg tegenkomt en je de mooie uitzichten laat zien. Want ja, die zijn er echt nog steeds, je moet alleen iets beter kijken dan je misschien gewend bent. Mijn rouwproces voelt als een reis zonder eindbestemming, zonder doel. In deze rubriek wil ik mijn ‘rouwe reis’ laten zien. In maart 2018 verloor ik mijn jongere zusje en sindsdien is alles anders. Ik wil je meenemen over alle bergen die ik beklommen heb en nog zal gaan beklimmen, langs alle afgronden en diepe dalen. Maar ook zal ik licht schijnen op de vergezichten en prachtige zonsondergangen. Ik hoop dat ik je middels deze woorden soms aan de hand kan nemen en je laten voelen dat ondanks we dit allemaal alleen moeten doen, we toch samen zijn.

Lees ook: Mijn Rouwe Reis #5 | ‘Ik knipperde met mijn ogen en er was een jaar voorbij’

In het vorige deel van deze rubriek schreef ik over het fenomeen tijd. De tijd die zo ongrijpbaar is, tijd die zo genadeloos maar door blijft gaan (ondanks het rouwen). Het was vorige maand drie jaar geleden dat Margot overleed. En in die drie jaar ben ik door diepe dalen gegaan, maar heeft de zon heus ook soms geschenen. Ik vind het moeilijk om in deze stukjes niet het idee te wekken dat mijn leven één en al doffe ellende is, maar ik wil ook ver weg blijven van het zogenaamde silver lining-effect. De filosofie dat achter elke donkere wolk de zon altijd schijnt, en dat je uit elke tegenslag wel iets kunt leren. Want ja, ik heb vast het een en ander geleerd van de afgelopen jaren, maar het liefst had ik al die kennis nu niet en leefde ze gewoon nog.

Wat wil ik dan wel laten zien met deze stukjes? Ik wil laten zien dat rouw donkere wolken is én zonnestralen. Regenbuien en regenbogen. Het is misschien wel heel logisch dat ik schipper tussen die doffe ellende en zonnestralen, want het zijn juist die twee kanten die ik graag belicht. Want het zijn die twee (of meer) kanten die rouwen soms zo ingewikkeld maken.

Op zoek naar balans

Laatst interviewde ik met Benthe iemand voor een nieuwe reeks van onze podcast. Hij zei dat hij na het verlies van zijn moeder het ook heel fijn had gevonden om leuke dingen te doen. Om het soms ook niet over zijn dode moeder te hebben. Hij benadrukte de balans tussen de rouw als het ware toelaten en het opzoeken van zorgeloze momenten met vrienden. De balans tussen alleen op de bank huilend naar de muziek van de uitvaart luisteren, en de slappe lach hebben zonder aan je dode moeder/vader/zusje/hond te denken.

Als je rouwt moet je elke dag afwegen of je meer behoefte aan het één of aan het ander hebt. Als je een blije zomervakantie hebt, denken mensen dat je je verdriet wegstopt. Als je twee weken niet buiten komt en alleen maar huilend onder de dekens kan liggen, blijf je erin hangen.

En naar die balans ben ik ook op zoek. Niet alleen in mijn leven, maar dus ook in het schrijven. Ik voel me de laatste tijd een beetje verdwaald op mijn ‘rouwe reis’. Ik weet niet meer zo goed welke kant ik op moet, of welke kant ik op wil. In het begin was het allemaal wel enigszins duidelijk. Ondanks dat ik de eerste weken ook niet wist waar ik het zoeken moest, was er niemand die van me verwachtte dat ik het wist. Mijn verdwaling en radeloosheid waren dingen die ik mocht voelen, die ik misschien wel hoorde te voelen. Dat maakte het niet minder moeilijk, maar wel duidelijk.

Verdwaald: ‘Ik heb geen idee, mensen’

Nu voelt dat anders. Nu lijken mensen om me heen en ik zelf wel van mij te verwachten dat ik het een beetje uitgevogeld heb. Want ik heb immers al drie jaar ervaring in leven met een verlies. Ik heb al drie jaar kunnen oefenen, nu zal ik het allemaal toch wel een beetje weten? Nu zou ik toch minder het gevoel moeten hebben dat ik verdwaald ben in een rotsig berglandschap waarbij elke bocht lijkt op de vorige en ik niet vooruit lijk te komen?

Het antwoord is nee. Ik heb geen idee, mensen. Hoeveel ik er ook over gelezen, geschreven en gesproken heb. Ik doe ook maar wat. Ik schrijf mijn hersenspinsels op en als het dan op papier staat, betekent dat niet dat dat de waarheid is. Het is op dat moment misschien even mijn waarheid, maar ik kan ook iets schrijven en de dag erna denken: ‘Huh? Waar slaat dit op?’

Rouwen is niet alleen maar huilen

Maar helemaal nutteloos is het schrijven, lezen en spreken zeker niet geweest. Door er veel mee bezig te zijn geweest, herken ik sommige dingen van mezelf sneller. Door er met anderen over te praten, voel ik me minder eenzaam, minder gek.

Ik weet nu dat het normaal is om als je rouwt heel snel moe te zijn, bijvoorbeeld. Ik probeer minder te oordelen over mezelf als ik maar één sociale afspraak per dag (of per week) aankan. Dat ik nog steeds heel snel stress voel als ik veel dingen moet. Mijn batterij is simpelweg sneller leeg. Dat is iets waar ik me (probeer!!!) niet voor te schamen, maar waar ik aan toe durf te geven. Dat ik niet de enige ben die aan het begin (en nu nog best vaak) het leed van anderen maar moeilijk serieus te nemen vond.

Ik weet nu dat het normaal is om er soms ook een dag (of meer) niet aan te denken. Dat ik dan geen slechte zus ben. Allemaal dingen waarvan ik eerst niet eens wist dat het bij rouwen hoorde, herken ik nu sneller. Rouwen is dus niet alleen maar huilen, het is zoveel meer.

‘Het is oké om elke avond om negen (of acht) uur naar bed te willen’

Het is ook zoeken. Zoeken naar die balans tussen de slappe lach en liters tranen. De balans tussen kwaad worden op het universum en dankbaar zijn voor alles wat je wel hebt. Zoeken naar de balans tussen jezelf die middag vrij gunnen en soms even de tanden op elkaar en doorgaan. Maar misschien is dat ook wel wat leven is. Elke dag weer schipperen tussen gevoelens, verwachtingen en patronen waar je soms in vastgeroest lijkt te zijn.

Alleen als je rouwt, komen daar nog wat extra gevoelens bij kijken die het allemaal net een tandje ingewikkelder maken dan toen je moeder/vader/zusje/hond nog wel leefde. Maar weet dat je hierin dus niet alleen bent, dat je niet gek bent en dat het helemaal oké is om elke avond om negen (of acht) uur naar bed te willen. Rouwen kost energie en je batterij is niet elke dag helemaal opgeladen, gun jezelf die stekker in het stopcontact en neem die rust. En gun jezelf ook die slappe lach, daar kan je batterij ook van vullen.

Lees ook: Mijn Rouwe Reis #7 | De onzinnige verdriet-competitie (maar ik doe het toch)

Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid, of ontvang al onze artikelen via WhatsApp.

Heb je geen social media of geen zin om ons te volgen? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.