Het is zover. De eerste afspraak voor therapie staat in de boeken. Misschien heb je een nieuwe psycholoog of psychiater, of is het zelfs de eerste keer dat je met een professional over hele persoonlijke onderwerpen gaat praten. Voor de meesten is dit een spannende, en soms nerveus makende ervaring.
Dit is overigens helemaal niet raar. Een therapeut stelt diepgaande vragen over je leven, verleden, kijk op zaken en gaat je wellicht proberen te confronteren. Praten met een mentale gezondheid-professional is daarom in het begin wellicht wat onnatuurlijk, want het meeste sociale contact is een stuk lichtzinniger.
Heb je binnenkort een afspraak op de planning staan en voel je nu al de zenuwen opkomen? Bereid je dan een beetje voor aan de hand van onderstaande 7 vragen die je psycholoog, psychiater of therapeut misschien gaat stellen. Deze zijn gebaseerd op mijn eigen ervaringen, en die van bekenden.
Therapie vragen: dit kun je verwachten
Voorafgaand aan je eerste therapiesessie wordt je waarschijnlijk verzocht om een intake in te vullen. Dankzij deze papieren is de psycholoog op de hoogte van je verleden in de gezondheidszorg, eventuele medicatie die je neemt en problemen waar je mee rondloopt. Je kunt er vanuit gaan dat al deze onderwerpen voorbijkomen tijdens de sessies.
1. Wat brengt je hier?
Een vervelende relatiebreuk, een probleem in de familiaire sfeer, eetstoornis, zelfmoordgedachten of wellicht een seksuele aanranding: er zijn duizend en een redenen waarom je juist op dit moment besluit naar een therapeut te stappen.
Waarschijnlijk krijg je daarom direct voor je kiezen waarom je hier eigenlijk zit. Speelde je al lang met het idee om professionele hulp te zoeken en was er een figuurlijke druppel die de emmer deed overlopen? Of voelde je juist ineens de drang om in therapie te gaan?
2. Hoe deal je met problemen?
Een psycholoog, psychiater of therapeut wil zo’n compleet mogelijk beeld van de situatie en vraagt daarom waarschijnlijk hoe je tot nu toe altijd met problemen bent omgegaan. Doe je bijvoorbeeld aan meditatie? Let je op je slaappatroon? Of ben je juist een emotie-eter?
“Ik vind het handig om een beeld te krijgen van de coping-vaardigheden van mijn cliënt”, legt therapeut Kate Stoddard uit in gesprek met The Huffington Post. “Hierdoor weet ik hoe hij of zij ervoor staat, en wat de basis is om verder op te bouwen. Bovendien kom ik er zo achter of mijn cliënt wellicht op een ongezonde manier met problemen omgaat.”
3. Ben je weleens eerder in therapie geweest?
Soms klikt, en soms niet. Dit principe gaat ook op voor therapeuten. Misschien was je niet tevreden met je vorige gesprekspartner en had je een moeizame band. Je nieuwe therapeut wil daarom waarschijnlijk meer weten over je verleden.
“Waarom was je vorige therapiebezoek nuttig?”, vraagt Stoddard. “Of, waarom liep het juist niet? Wat zou je achteraf anders hebben gedaan? De cliënt leidt het gesprek, ik leid hem of haar enkel door de onderwerpen heen.”
4. Hoe was je jeugd?
“Hoe iemand is opgegroeid heeft soms veel invloed op hoe diegene nu functioneert”, legt Zainab Delawalla uit, een psycholoog in Haarlem. “Sommige mensen hebben zich tijdens hun jeugd een bepaalde rol of gedrag aangemeten die hun leven beïnvloedt.”
Een persoonlijk voorbeeld is dat ik mezelf heb aangeleerd om altijd hard te werken. Als jongste uit een gezin van vier had ik vroeger het idee weinig toe te voegen aan het gezinsleven. Dit gevoel bestreed ik door altijd aan te bieden mee te draaien in het huishouden.
5. Hoe ziet je sociale kring eruit?
Eenzaamheid is een gigantisch probleem met verstrekkende gevolgen. Je therapeut wil daarom hartstikke graag weten hoe je sociale kring eruitziet. Heb je mensen op wie je terug kunt vallen? Praat je met anderen over je leven? Voel je een connectie met mensen om je heen?
Delawalla: “Het hebben van een sterke sociale kring is cruciaal in het behouden van mentale gezondheid. Een therapeut wil daarom weten hoe je sociale leven eruitziet. Deze informatie wordt vervolgens gebruikt in de behandeling.”
6. Heb je ooit aan zelfmoord gedacht?
Een moeilijke vraag, maar wel een noodzakelijke. Stoddard: “De meeste therapeuten willen erachter komen of je ooit aan zelfbeschadiging hebt gedacht, of met suïcidale gedachten rondloopt. Deze informatie is nodig om een goed oordeel te vellen voor vervolgtherapie.”
Wanneer je bevestigend antwoord op bovenstaande vraag gaat je gesprekspartner hier verder op in. Hij of zij wil weten of je wellicht een zelfmoordplan hebt gemaakt, momenteel over zelfdoding nadenkt of automutileert en of je bijvoorbeeld van plan bent om het plan uit te voeren.
7. Wat hoop je te bereiken na de therapie?
“Tijdens de eerste sessie stel ik deze vraag altijd omdat ik dan meer te weten kom over het verwachtingspatroon van de cliënt”, legt Delawalla uit. “Vervolgens kan ik deze verwachtingen managen en eventueel bijschaven, of meer informatie geven over de therapie.”
Hierbij kom je niet weg met een vaag antwoord als “minder stressen om dingen” of “zelfverzekerder worden”. Je therapeut gaat namelijk vragen om specifieke antwoorden. Verwacht daarom een antwoord in de trant van: “Je wil zelfverzekerder worden: hoe ziet dat er voor jou uit?”.
Delawalla: “Ik stel bijvoorbeeld de vraag wat een cliënt anders zou doen indien het doel van de therapie behaald was. Zou diegene zijn of haar leven er dan nog hetzelfde uitzien? Waarom wel, of waarom niet? Het doel van deze vraag is meetbare doelen maken zodat we de effectiviteit van de therapie kunnen meten.”
Meer over therapie
Op COMMEN. lees je verhalen over mentale gezondheid. Eerder vroegen we mensen naar de manieren waarop ze hun therapeut testen, wat je moet doen wanneer je verliefd bent op je therapeut en hoe je als student een psycholoog kunt vinden.