De meeste mensen huilen. Er zijn op aarde weinig mensen te vinden die in hun hele leven nog nooit één traan hebben gelaten. En hoewel er een groot taboe op ligt, vooral bij mannen, is huilen dus menselijk. Niet in de laatste plaats is huilen ook hartstikke gezond. Zeker als je last hebt van mentale gezondheidsproblemen is af en toe een potje janken een echte aanrader.
Zelf ben ik iemand die best snel kan huilen. Vaak komt dat als het allemaal even te veel wordt, of natuurlijk als ik pijn en verdriet ken. Maar ook bij andere emoties is huilen voor mij een goede verwerking. Dit als man zo openlijk toegeven zorgt eerlijk gezegd voor schaamte, maar ik weet dat het nergens voor nodig is.
Dat zegt ook psycholoog en burn-out coach Goudje Haadsma. Al jarenlang krijgt ze op bijna dagelijkse basis te maken met huilende mannen en vrouwen. Huilen helpt mij regelmatig als opgebouwde stress en spanning me te veel wordt, maar ook als plotseling dingen uit het verleden terugkomen die ik een plekje moet geven. Ik ging in gesprek met Goudje over hoe dat nou werkt, huilen en verwerking.
Lees ook: Huilen is niet ongemakkelijk, daar zorgen anderen voor
Huilen en emotie
“Huilen is een uiting van een emotie”, begint Goudje. “Vaak wordt huilen gekoppeld aan verdriet, maar het kan van alles betekenen. Heel vaak betekent het dat er iets uit moet. Uit je dat niet, dan stapelen die emoties en gevoelens zich op in de vorm van fysieke stress. Op lange termijn is dat ontzettend ongezond voor je”, stelt de psychologe.
Huilen heeft dan ook als eerste functie opluchting. Je herkent vast het heerlijke gevoel wel dat je je een stuk lichter voelt na een huilbui. “Het geeft ruimte in je lichaam. Er is iets gebeurd waardoor je stress hebt opgebouwd. Je hebt twee opties: het gaat naar binnen en het blijft dus in je zitten. Of het gaat naar buiten, waardoor het een uitweg krijgt.”
Door te huilen kun je directe emoties snel wegspoelen, maar ook oud zeer kan door huilen loskomen. Verwerking, noemen we dat dan. “Als iets nog niet verwerkt is, kan het er ineens uitkomen. Huilen is een stukje loslaten. Het uit je lichaam laten van de emotie. Anders slaat de emotie zich op en dan wordt het een kluwen van trauma’s en stress en verdriet. Als je huilt, dan ruim je het op en dat zorgt voor fysieke en mentale ruimte.”
Huilen en verwerking
Het klinkt makkelijk: even een beetje huilen en al je problemen zijn opgelost. Dat is zeker niet zo makkelijk, waarschuwt Goudje. “Verwerking heeft ook wel degelijk te maken met het een plekje geven. Het is goed om eerst die tranen maar even te laten gaan. Maar het is wel belangrijk om daarna te gaan onderzoeken waarom die tranen er zijn. Die emotie is er niet voor niks. Verwerking is ook er afstand van nemen en er dan nog eens naar kijken.”
Het weghuilen en verwerken van trauma’s en oude pijn is echter niet iets wat je van de ene op de andere dag doet. “Ik zie vaak in mijn praktijk dat mensen op zoek zijn naar de heilige graal: ‘Dan ga ik nu even dit ritueel doen en dan laat ik het allemaal in een keer los’”, vertelt Goudje. “Maar dat kan helemaal niet omdat het gewoon te veel is om alles tegelijk te verwerken. Vaak zijn het kleine momenten of inzichten die je weer een stapje verder in de richting van verwerken, loslaten, accepteren en eraan toegeven brengen. En al deze stappen en elementen kunnen gepaard gaan met huilen.”
Huilen is dus vooral een hulpmiddel bij het verwerken, een manier om dingen eruit te laten. Maar daar gaat wel een proces aan vooraf. “Ik zie het zelf als een zolder, die je in je leven helemaal hebt volgegooid met allerlei troep. Als je daar jaren niet naar omkijkt, wordt het één grote bende. Op een gegeven moment kun je er niet meer bij en heb je geen idee meer wat er staat. Die zolder kun je ook niet in één dag opruimen, daar heb je ook stappen en hulp voor nodig.”
Ik kan niet huilen, wat nu?
Het gaat dus met name om het opruimen van je hoofd. Huilen is daarbij een zeer effectief hulpmiddel. Maar er zijn zeker meer manieren om los te laten en te verwerken. “Geef het ruimte door te huilen, te schreeuwen, erover te praten, te schrijven, te dansen, muziek te maken, het letterlijk van je af te schudden”, adviseert Goudje, die zelf hardlopen inzet als middel met haar Run Free therapie.
“We zijn heel erg geneigd om allerlei dingen met ons hoofd te willen oplossen. Dat is best ingewikkeld als je daar je hart en gevoel niet bij betrekt. Met sporten maak je allerlei hormonen aan, waardoor je minder gespannen en gestrest bent en makkelijker bij je gevoel kunt. Veel mensen vinden het lastig om naar hun gevoel te luisteren of überhaupt iets te voelen. Als je gaat sporten, ga je wel degelijk iets voelen.”
Dit bericht op Instagram bekijken
Maar toch… Soms lukt het gewoon niet om te huilen. Ook al zou je het zo graag willen. Je voelt al dagen, maanden, jaren die druk op je borst en je hoop op een moment van opluchting wordt maar niet vervuld. “Je komt niet goed tot je gevoel”, concludeert Goudje. “Als je er veel druk op zet, lukt het vaak helemaal niet om te huilen, omdat je voor huilen een soort ontspanning nodig hebt.”
“Wat zou kunnen helpen”, vervolgt de Groningse, “is bewegen en in een ontspannen staat komen. Maar ook semi-afleiding zoeken door een zielige film te kijken of iets dergelijks kan helpen. Heel erg focussen op ‘ik moet nu huilen’ gaat niet lukken, omdat je dan vast komt te zitten. Vanuit een gespannen positie is het bijna onmogelijk om te verwerken, omdat je dan nog steeds aan het tegenhouden bent.”
Ontspanning zoeken is op zo’n moment dus cruciaal. “En vraag jezelf ook af: waarom wil je per se huilen? Want dat loslaten kan dus ook op andere manieren. Probeer ook te kijken naar hetgeen je wil verwerken of wat je precies verdrietig of gestrest maakt. Lukt het soms niet om te huilen omdat het eng kan zijn je gevoel toe te laten? Misschien voelt het wel veilig om je gevoel niet toe te laten. Soms helpt het ook om letterlijk stil te staan, adem te halen en jezelf toestemming te geven om te huilen. Vooral bij mannen kan er ook schaamte onder zitten waardoor huilen niet lukt.”
Lees ook: Moeilijk, zo’n gesprek over mentale gezondheid. Dit zijn de do’s en don’ts
Huilen als hulpmiddel
Al met al kunnen we concluderen dat huilen een belangrijk, maar niet het enige hulpmiddel is bij verwerken. Om los te laten en oud zeer kwijt te raken is het bovendien belangrijk om verder te gaan dan huilen alleen. “Je moet een licht schijnen op waarom je huilt. Dat je echt een zaklamp aandoet op die donkere zolder en de doos ingaat waar de problemen in zitten. Dan is huilen alleen niet voldoende.”
Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid of ontvang updates via Whatsapp. Heb je geen social media? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.