“Een verjaardag biedt een hoop prikkels, dus is het belangrijk dat je er niet onnodig veel binnenkrijgt. Zo is de plek waar je gaat zitten of staan van essentieel belang. Denk daarom twee keer na voordat je plaatsneemt naast de luidruchtige buurman of de oma die ellenlange verhalen vertelt die je toch niet kunt volgen.”
Verjaardag overleven met autisme
Persoonlijk heb ik een hekel aan verjaardagen, en met mij waarschijnlijk nog een heleboel anderen. Nu schijnt dit niet iets raars te zijn als je autisme hebt, aangezien het een sociale gelegenheid is met veel prikkels en uitdagingen. Maar ook als je geen autisme hebt, zijn verjaardagen niet altijd een feestje.
Inmiddels vermijd ik ze daarom het liefst (sorry, familie en vrienden), maar een paar jaar geleden toen ik nog niet met autisme gediagnosticeerd was, ging ik nog ‘gewoon’ naar alle verjaardagspartijen toe. Daarna kwam ik regelmatig overprikkeld thuis, waarna ik de rest van de dag nergens meer energie voor had. Inmiddels heb ik hiervan geleerd en met de volgende tips kom je niet helemaal kapot thuis.
1. De wc is je beste vriend
Het is belangrijk af en toe even een momentje voor jezelf te nemen, ook tijdens verjaardagen. Zo’n samenkomst vraagt veel van je, helemaal wanneer je autisme hebt. Sociaal doen, praten over de welbekende koetjes en kalfjes, veel prikkels en allerlei mensen die je niet kent. Tijdens het rustmomentje heb je de gelegenheid om op te merken wanneer je overprikkeld raakt. Meestal is het dan tijd om naar huis te gaan.
Maar waar doe je dit? Heel simpel: de wc, ook als je niet moet. Het is compleet sociaal geaccepteerd om naar het kleinste kamertje te gaan en niemand vindt dit raar. Bovendien is het er stil en daarmee de ideale plek om even tot rust te komen. Geloof me: de wc wordt je nieuwe beste vriend.
Lees ook: De 7 beste lifehacks voor introverte mensen
2. Je hoeft geen uren te blijven
Een verjaardag kan hartstikke leuk zijn, ongeacht hoe lang je er blijft. De meeste aanwezigen blijven bijvoorbeeld langer dan een uur, maar dit is absoluut geen harde regel. Als een verjaardag uitputtend is houd je het misschien minder lang vol en is het verstandiger om eerder naar huis te gaan.
Spreek daarom met jezelf af dat je bijvoorbeeld maximaal een halfuur blijft. Wanneer je langer wilt blijven is het verstandig een stok achter de deur te hebben. Zeg bijvoorbeeld van tevoren tegen de jarige hoe laat je weer naar huis gaat, of vraag aan de mensen met wie je bent of ze je aan de ‘eindtijd’ helpen herinneren.
3. Ga niet naast de luidruchtige buurman zitten
Een verjaardag biedt een hoop prikkels, dus is het belangrijk dat je er niet onnodig veel binnenkrijgt. Zo is de plek waar je gaat zitten of staan van essentieel belang. Denk daarom twee keer na voordat je plaatsneemt naast de luidruchtige buurman of de oma die ellenlange verhalen vertelt die je toch niet kunt volgen.
Kies bij binnenkomst daarom een strategische plek. Mijn favoriet is een rustig hoekje en het liefst in bijzijn van mensen waar je het goed mee kunt vinden. Dit is niet alleen gezellig, maar het kost ook minder energie om sociaal te ‘doen’.
4. Help mee in de keuken
Het meest vermoeiende aspect op een verjaardag is vaak het sociale aspect, naast alle prikkels. Verwacht dan ook niet van jezelf dat je continu met iedereen praat en aanwezig bent. Om even wat minder sociaal te hoeven doen, kun je aanbieden om in de keuken mee te helpen.
Snijd de taart, schenk drankjes in en maak hapjes klaar. Om het geheel af te toppen kun je al het eten ook nog uitserveren. Hierbij hoef je niet zoveel energie in het praten te steken, en de jarige waardeert de hulp vast en zeker. Bovendien kun je je zo achter de schermen voleten aan al het lekkers, maar dat is een bijkomend voordeel.
5. Ga niet naar elke verjaardag
Deze tip is vooral voor mensen met een grote familie of vriendengroep. Wanneer je iedere maand meerdere verjaardagen hebt raad ik aan om selectief te wezen in welke feestjes je bezoekt, en welke je overslaat. Dit is misschien op het eerste gezicht niet de meest gezellige optie, maar het is beter dan dat jij overprikkeld thuis zit.
Ga bijvoorbeeld alleen naar de verjaardagen van mensen die je echt belangrijk vindt, of schrap er een paar. Ook kun je een compromis maken. Zelf kies ik bijvoorbeeld vaak niet voor om naar het feestje te gaan, maar op een andere dag met de jarige af te spraken om zo alsnog zijn of haar verjaardag te vieren.