Volwassen zijn heeft voor- en nadelen. Aan de ene kant ga je dingen waarderen die je vroeger haatte, zoals veel slapen, en wordt je oprecht gelukkig van schoon wasgoed en vroeg naar bed gaan. Aan de andere kant moet je een hoop dingen regelen waar niemand zin in heeft, zoals een zorgverzekering. Als je daar ook nog een portie psychische klachten bij optelt is het helemaal vermoeiend. Je zorgverzekering bij psychische problemen regel je zó.
Zorgverzekering psychische problemen: alles wat je moet weten
Niemand wordt enthousiast van polisbladen, gare vergelijkingswebsites en opzoeken wat het verschil is tussen een mondzorghygiënist en tandarts. Dit karwei wordt helemaal ellendig wanneer je ook nog eens last hebt van mentale problemen, en daarom naar een psycholoog of psychiater gaat om over je problemen te praten. Je verzuipt al snel in jargon, onduidelijke voorwaarden en hebt geen flauw idee of je nou naar de huisarts, praktijkondersteuner (wat de fuck dat dan ook is), psycholoog of psychiater moet. Wees gerust. COMMEN. vertelt wat je moet weten over een zorgverzekering afsluiten bij mentale problemen, maar dan in gewone taal.
Huisarts: kost nooit geld
Je eerste aanspreekpunt bij mentale problemen is altijd je huisarts. Als je kampt met depressieve gedachten, last hebt van een angststoornis of bijvoorbeeld met een eetprobleem zit ga je altijd als eerst naar deze vertrouwenspersoon. De huisarts kan milde problemen zelf verhelpen door bijvoorbeeld medicatie of enkele gesprekken. Voor het ‘zwaardere’ werk krijg je een verwijzing. Voor de huisarts-behandeling geldt geen eigen risico: er is dus geen reden om niet de stap naar professionele hulp te zetten, want het is gratis.
Bovendien veroordeelt de huisarts jou absoluut niet. Hij of zij kijkt de hele dag naar soa’s, ingegroeide teennagels, aambeien, wratten, overmatig veel schaamhaar en eigenlijk iedere aandoening die in het programma ‘Zon, Zuipen, Ziekenhuis’ voorkomt. De huisarts is zodoende wel wat gewend en kijkt absoluut niet raar op van een depressie, sombere gedachtes of een trauma. Sterker nog: hij/zij heeft tien jaar gestudeerd om mensen zoals jij te helpen, dus maak er gebruik van.
Na je verwijzing
Als de huisarts denkt dat het beter is om met een gespecialiseerde hulpverlener, zoals een psycholoog of psychiater, te praten krijg je een doorverwijzing. Dit papiertje, dat overigens digitaal wordt ingediend, is belangrijk, omdat je anders mogelijk zelf opdraait voor de kosten van je bezoek. In Nederland zijn er twee manieren om mensen (vanaf 18 jaar) met psychische klachten te helpen:
- Basis GGZ. Hieronder vallen niet-complexe psychische klachten die relatief makkelijk te behandelen zijn. Je huisarts denkt bijvoorbeeld een paar gesprekken nodig te hebben om je dip te verhelpen, of verwijst je door naar een praktijkondersteuner (POH). Dit is zoiets als een psycholoog ‘light’ die kleine mentale problemen oppakt.
- Gespecialiseerde GGZ. Dit is bedoeld voor mensen met ernstige psychische problemen die niet rechttoe-rechtaan op te lossen zijn. Als je kampt met een heftige depressie, suïcidale gedachten of iets anders ‘ernstigs’ ben je hier op je plek.
Beide vormen worden door je basisverzekering vergoedt, maar je eigen risico gaat er wel aan. Als jij dus een maximaal eigen risico hebt om maandelijks goedkoper uit te zijn, moet je er rekening mee houden dat je psycholoog- of psychiaterbezoek duur kan uitvallen. Veel jongeren, waaronder ik, nemen een hoog aanvullend eigen risico om goedkoop uit te zijn, maar dit kan in praktijk dus tegenvallen.
Je hoeft geen eigen risico te betalen wanneer je langsgaat bij een POH of psycholoog die aan de praktijk van je huisarts is verbonden. Huisartsen werken vaak met elkaar samen om zo compleet mogelijk zorg te leveren, waardoor ze bijvoorbeeld een ‘in-house’ psycholoog hebben. Eigen risico betaal je dus alleen wanneer je huisarts je doorverwijst naar een andere psycholoog of psychiater die niet in hetzelfde gebouw of samenwerkingsverbandzit.
> Ook interessant: Een open brief aan mijn Jeugdzorg-behandelaars
Check je voorwaarden
Iedereen kan psycholoog worden waardoor de kwaliteit van dienstverlening schommelt. Hierom sluiten zorgverzekeraars per psycholoogpraktijk een contract af waarin wordt bepaald hoeveel zorg patiënten (jij dus) vergoedt krijgen. Check daarom altijd de polisvoorwaarden voordat je een zorgverzekering afsluit. Als jij bijvoorbeeld naar een psycholoog gaat die niet is aangesloten bij je zorgverzekeraar draai je zelf voor (een deel) van de kosten op.
Vrijwel iedere zorgverzekeraar heeft een informatiepagina op hun website waar je precies kunt zien welke praktijk is aangesloten, en welke niet. Ook staat hier beschreven welke aandoeningen gedekt worden, en bij welke problemen men je niet verder kan helpen. Bovendien moet je bij sommige psychologen zelf de rekening voorschieten, waarna je dit bedrag terugkrijgt van de verzekeraar. Bij andere praktijken betaalt de verzekeraar direct, en hoef jij dus niks voor te schieten. Al met al is het heel belangrijk om de voorwaarden te checken, hoe cliché het ook klinkt. Kom je er via de website van de zorgverzekering niet uit? Bel of chat dan met een medewerker. Zij zijn opgeleid om het ‘zorgverzekeringsjargon’ voor jou te vertalen.
Dit heb je nodig om niet zelf te betalen
Naast een verwijzing van de huisarts (kan ook een bedrijf- of jeugdarts zijn) moet je altijd aan enkele voorwaarden voldoen om een vergoeding voor je psycholoog- of psychiaterbezoek te krijgen. Ten eerste heb je een diagnose nodig.
Er kleven genoeg nadelen aan deze labels, maar er zijn ook absoluut voordelen. Hulpverleners hebben nou eenmaal een bepaald kader nodig om zorg te kunnen bieden, en zorgverzekeraars willen weten voor welke behandelingen ze betalen. Na de eerste paar gesprekken krijg je daarom een diagnose van je psycholoog of psychiater. In mijn geval was dit chronische depressie.
>Lees ook: Je bent meer dan je diagnose
Daarnaast zijn er enkele voorwaarden aan de verwijsbrief die je van je huisarts krijgt, maar daar is hij of zij verantwoordelijk voor. Er moet onder meer duidelijk in beschreven staan waarom je doorverwezen wordt. Als de huisarts bijvoorbeeld het vermoeden heeft dat trauma’s ervoor zorgen dat je tegenwoordig niet goed functioneert, volstaat het zinnetje “Michel zit niet lekker in zijn vel vanwege vroeger” dus niet.
Dit wordt niet vergoed
Psychische problemen gaan van A tot Z, en daar voorbij. Voor veel aandoeningen, dilemma’s en stoornissen kun je daarom behandeling krijgen, maar let op. Er zijn ook bepaalde zaken die wel met je gedachten te maken hebben, maar waar je geen vergoeding voor krijgt vanuit de basis- of specialistische GGZ. Hierbij moet je denken aan:
- Levensfase problemen, zoals een burn-out;
- Slaapstoornissen;
- Dyslexie of dyscalculie;
- Studieproblemen;
- Religieuze problemen.
Behandeling voor zulk soort problemen moet je aanvullend verzekeren. Wederom verschilt het aanbod en de voorwaarden per firma, dus lees die voorwaarden nog maar eens door. Op deze website kun je zien welke zorgverzekeraars psychische klachten behandelen vanuit de aanvullende verzekering.
Na het afsluiten
Een zorgverzekering afsluiten is gezeik. Niemand wordt er blij van, niemand zit er op te wachten. Het is echter wel belangrijk, want als je een keer van je fiets valt en al je tanden op de stoep liggen ben je blij dat je geen 10,000 euro hoeft te betalen om ze er weer in te zetten. Hetzelfde geldt voor je psychische gezondheid.
Je staat er misschien vaak niet bij stil, maar mentale problemen kunnen verstrekkende gevolgen hebben. Rond blijven lopen met deze gedachten maakt het alleen maar erger. Ik kan het daarom iedereen aanraden om je eigen risico wel te gebruiken voor het praten met een goede psycholoog of psychiater, ook al kost het veel geld. Het leven is een marathon, en geen race. Op de lange termijn ben je blij dat je op je jonge leeftijd al wat aan je mentale sores hebt gedaan. Investeren in jezelf is nooit verkeerd.