Een nieuw onderzoek laat zien dat Amerikaanse zelfmoordcijfers onder jongeren hoger zijn sinds de uitkomst van 13 Reasons Why. De vreemdste conclusie is dat de statistieken alleen voor jongens gelden: de zelfmoordcijfers onder meisjes zouden gelijk blijven. Het onderzoek rommelt aan alle kanten.
13 Reasons Why zelfmoordcijfers: de zin en onzin
Als je niet bekend bent met 13 Reasons Why heb je echt onder een steen gelegen, of is je Netflix-account geblokkeerd door degene die er wél voor betaalt. De razende populaire jongerenserie deed de afgelopen maanden flink wat stof opwaaien. Logisch ook. De serie draait namelijk om de zelfdoding van de hoofdpersoon, dat ook nog eens duidelijk in beeld wordt gebracht.
Direct was duidelijk dat het aantal Google-zoekopdrachten naar zelfdoding hoger was dan voorheen. Dit weekend deed een nieuw onderzoek daar nog een schepje bij bovenop. Hoogleraar gedrag en welzijn John Campo heeft namelijk berekend dat er na uitkomst van ’13 Reasons Why’ 195 meer zelfmoorden zijn gemeld dan normaal.
Het is niet te zeggen of deze suïcidepiek direct te maken heeft met de serie, maar Campo zegt wel dat ‘voorzichtigheid’ is geboden. Hij raadt jongeren en tieners daarom af om naar de serie te kijken. Ook meldde minstens één (Amerikaans) ziekenhuis dat er sinds de serie meer mensen waren opgenomen als gevolg van een mislukte poging.
Daarentegen rommelt het onderzoek van Campo wel een beetje. Zo blijkt het aantal zelfdodingen al vóór de release van 13 Reasons Why te zijn toegenomen. De gedragswetenschapper verklaart dat dit te maken heeft met de trailers die Netflix op social media en YouTube plaatste, maar de promo heeft het helemaal niet over zelfmoord. Ook wordt er niks duidelijk over de verhaallijn.
Lees ook: Interview: ‘Ik werk tijdens de feestdagen bij de zelfmoord-crisislijn’
En het wordt nog vreemder. De serie gaat over de zelfdoding van een meisje, terwijl de zelfmoordpiek alleen bij Amerikaanse jongens van 10 tot 17 jaar voorkwam. Dit is gek, want veel experts op het gebied van suicide waarschuwen juist altijd voor het ‘herkenningseffect’. Kort gezegd komt dit erop neer dat je eerder zelfmoord zou overwegen wanneer iemand die op jou lijkt – qua uiterlijk of gedrag – hetzelfde heeft gedaan.
Gelukkig erkent ook Campo dat dit een vreemd resultaat is. Waarschijnlijk heeft het te maken met de manier waarop het onderzoek is opgezet. Casper Aalbers, een expert op het gebied van statistiek, zegt tegen De Volkskrant dat het onderzoek van Campo ‘een schoolvoorbeeld is van hoe statistiek niet moet.’
Bovendien is er ook een onderzoek dat recht tegen de resultaten van Campo ingaat. 15 tot 29-jarigen die het tweede seizoen van 13 Reasons Why helemaal hebben uitgekeken melden namelijk minder last te hebben van zelfmoordgedachten. Ook zeggen ze eerder mensen in hun omgeving te helpen als die het zwaar hebben. Jongeren die het tweede seizoen niet hebben afgekeken, en bijvoorbeeld halverwege zijn afgehaakt, spelen daarentegen wel met meer zelfmoordgedachten dan ‘neutrale’ leeftijdsgenoten.
Samenvattend spreken wetenschappers elkaar tegen. Wel lijkt het erop dat het onderzoek van Campo rommelt, en dat het niet zo eenvoudig is om een directe link tussen zelfmoordcijfers en een Netflix-serie te leggen. Er spelen immers altijd veel meer factoren mee. Iedereen die weleens statistiek heeft gevolgd weet dat je nooit zomaar van een causaal verband mag spreken.