Bijna iedereen heeft er wel een beeld bij als er gepraat wordt over ‘een borderliner’. Ik had zelf ook een groot vooroordeel nadat ik tien jaar geleden nare ervaringen had met deze persoonlijkheidsstoornis. Het was dan ook een enorme wake up call toen ik mijn tweede ervaring had met borderline en dat een totáál andere ervaring bleek te zijn. Hoe kunnen deze twee ervaringen zo gigantisch ver uit elkaar liggen? Ik vroeg het aan ‘een borderliner.’
Zo’n tien jaar geleden kwam er een meisje van een jaar of 18 met borderline bij ons in huis wonen. Mijn ouders hadden zich bij vrienden opgeworpen als pleegouders en zo geschiedde. Wat volgde was een periode met mooie momenten, maar die vooral heel zwaar was. Het meisje had onder meer psychoses, beschadigde zichzelf op meerdere gruwelijke manieren en had woedeaanvallen. Dat was voor iedereen ontzettend zwaar. Ik was 12, 13 en alle gebeurtenissen maakten enorme indruk en hadden grote impact. Sommige beelden staan nog steeds op mijn netvlies.
Bij COMMEN. leerde ik Isaura kennen en we kunnen inmiddels goed met elkaar overweg, zijn zelfs bevriend geraakt. We kunnen uren over koetjes en kalfjes praten en stomme grappen maken, maar regelmatig gaat het ook over diepere onderwerpen, zoals onze mentale gezondheid, het leven en de liefde.
Ik schrok dan ook nogal toen ze opeens tegenover de redactie bekendmaakte de diagnose ‘borderline’ te hebben ontvangen. De Isaura die ik ken is grappig, lief en behulpzaam en niet de manipulatieve, liegende, aandachtzoekende en soms onhandelbare borderliner die ik als tiener had meegemaakt. Het enige wat ze gemeen hebben is hun creativiteit.
Borderline vs. borderliner
Die openbaring over haar stoornis richting de redactie was nog maanden voordat ze onlangs met een artikel over haar diagnose kwam op COMMEN. Daar helderde ze wat meer in op, maar ik bleef nog steeds met heel veel vraagtekens zitten. Hoe kan het dat mijn beeld van borderline en mijn ervaring met ‘borderliner’ Isaura zover uit elkaar liggen en wat is borderline nou eigenlijk? Ik belde haar op om mijn borderlinepuzzel op te lossen.
Met trillende handen pak ik mijn telefoon en zoek ik Isaura op in mijn contactenlijst. Ik wil dit jaar per se mijn belangst overwinnen en dit is een goede eerste stap. Van tevoren spraken we af dat we allebei konden ophangen als we onze angsten niet meer onder controle kregen. Ik knijp hem flink in de eerste minuten van het gesprek, maar de vrolijkheid en het enthousiasme aan de andere kant van de lijn stelt me gerust.
Bij COMMEN. wisten we al een poosje dat je borderline had, maar je durfde er naar de rest van de wereld eerst niet voor uit te komen. Waarom was je daar bang voor?
Isaura: “Omdat er zoveel vooroordelen over borderline bestaan. En daarnaast omdat ik die zelf vroeger ook had. Toen ik net mijn diagnose kreeg, had ik eerst het gevoel van: ik ben echt een verschrikkelijk mens, want ik heb die diagnose. Maar toen zag ik eigenlijk wat die diagnose inhield en dacht ik: dit is iets waar ik wel voor uit kan komen.”
Je was bang dat mensen ook dachten: ‘dat is een verschrikkelijk persoon, want dat is een borderliner’?
“Ja precies, met name mensen die mij van vroeger kennen, of die mij op social media volgen. Ik dacht: straks lezen zij dat en denken ze van alles over mij. Maar ik begin er wel steeds meer schijt aan te krijgen.”
Dus heb je op een random dag besloten het gewoon online te gooien?
“Nee, ik heb daar wel lang over nagedacht, want ik had eerst een ander artikel geschreven waar ik er echt nog veel meer op inging, alleen die vond ik iets té heftig en persoonlijk. Toen besloot ik gewoon voorbij het stigma ‘oh, daar heb je weer zo’n borderliner’ te gaan, door meer uitleg te geven over wat de stoornis precies inhoudt.
Als ik jouw stukje zo lees, lijkt het alsof je een hoop symptomen hebt van andere stoornissen, zoals bijvoorbeeld autisme of narcisme en dat dan op een hoopje geveegd. Is er iets wat borderline nou borderline maakt, of is het eigenlijk ondefinieerbaar?
“Ik denk dat het sowieso moeilijk te definiëren is, want je hoort de term ‘borderliner’ heel veel, maar wat dit betekent verschilt per persoon. Als je honderd borderliners bij elkaar zet, zullen ze heel veel herkenning in elkaar vinden, maar qua uitingsvorm zal er vaak juist veel verschil zijn. Wat borderline dan borderline maakt… Ik denk dat we allemaal hele gevoelige antennes hebben en dat bepaalde triggers, die door andere mensen heel normaal worden opgepakt, voor ons heel heftig zijn. Dát is denk ik borderline.”
Lees ook: Borderline kenmerken: 9 symptomen maar dan zonder bullshit
Maar als je nou die honderd borderliners hebt met al hun verschillende uitingen, hebben ze dan één specifiek ding gemeen?
“Ze hebben waarschijnlijk allemaal gemeen dat ze heel onzeker zijn over zichzelf. Ze hebben allemaal een negatief zelfbeeld en ze vragen zich constant af: doe ik het wel goed in de ogen van anderen? Dat is ook een heel groot verschil met bijvoorbeeld narcisme, waar het vaak mee vergeleken wordt. Eigenlijk ligt het heel ver uit elkaar. Narcisten hemelen zichzelf helemaal op, maar borderliners geven zichzelf juist vaak van alles de schuld. Dat kan heel manipulatief en narcistisch overkomen, omdat het lijkt alsof je alles naar je toe trekt, maar je trekt het juist naar jezelf toe omdat je zo onzeker over jezelf bent. De uitingsvormen lijken misschien op elkaar, maar wat eronder zit verschilt heel erg.”
Is er ook een bepaalde oorzaak of oorsprong voor borderline die voor de meeste borderliners hetzelfde is?
“Dat is best wel random, want er zijn mensen in mijn therapiegroep die heel veel emoties hebben en daardoor niet goed hebben geleerd te mentaliseren (proberen in te leven in jezelf en een ander, red.). Ik ben juist het tegenovergestelde, want ik analyseer alles en daardoor duw ik mijn gevoel weg. Ik denk dus niet dat er één oorzaak aan te wijzen is.”
Je “duwt je gevoel weg”?
“Ja, daar ben ik kort geleden achter gekomen. Ik heb dus veel last van angstaanvallen en dat is voor mij eigenlijk een manier om onderliggende emoties niet toe te laten, want ik ben bang voor die emoties. Ik heb wegens mijn achtergrond eigenlijk al mijn hele leven een negatieve associatie met emoties. Daardoor heb ik geleerd dat emoties meestal negatief zijn en heb ik mezelf aangeleerd om ze niet te uiten, uit angst voor de reactie daarop. Daardoor kreeg ik dus heel erge paniekaanvallen, omdat alles wat ik voelde omgezet werd in paniek en angst.”
Je zei dat je bang bent om emoties te voelen. Ben je ook bang voor positieve emoties?
“Ik ben niet bang om positieve emoties te voelen, want als ik me vrolijk voel, vind ik dat natuurlijk hartstikke fijn. Alleen dan gaat er wel een riedeltje in mijn hoofd afspelen van: Vinden andere mensen mij nou niet gek dat ik zo doe? Positieve emoties mogen er wel zijn, maar tegelijkertijd is er wel een onzeker stemmetje in mijn hoofd dat zegt: ‘ben ik nou niet té aanwezig’ of ‘is hoe ik nu ben niet een te grote switch van hoe ik net was?’. Dat is vast niet bij alle mensen met borderline het geval, maar zo werkt dat bij mij.”
Innerlijke kameleon
Je hebt in de livestream van COMMEN. op Instagram over borderline gezegd dat je je altijd goed wilt voordoen, dus je doet extra leuk in het bijzijn van andere mensen. Maar daar tegenover staat dus de angst dat je té leuk of overdreven doet…
“Ja klopt, maar er komt bij mij eigenlijk een innerlijke kameleon naar boven als ik in contact ben met mensen. Als ik iemand beter heb leren kennen, dan weet ik me heel goed aan te passen aan diegene. Als ik een leuke tijd heb gehad met iemand omdat ik heel gezellig was, of juist omdat ik diegene ondersteun of adviseer, dan zal ik ook sneller in die rol blijven zitten bij die persoon. Dat gaat overigens onbewust.”
Je past je dus aan waar je je fijn bij voelt op een bepaald moment?
“Ja, in zekere zin wel, maar eigenlijk niet eens waar ík me fijn bij voel, maar waar een ánder zich fijn bij voelt. Wat ik zelf fijn vind, ben ik nu pas aan het ontdekken. Ik neem al mijn hele leven bepaalde rollen aan en daardoor heb ik nu de vraag: ben ik dat echt, of is dat omdat die ander dat van mij verlangt? Het is nu echt een zoektocht naar mezelf.”
Ben je er al een beetje achter wie of wat je zelf bent?
“Ik weet wel dat ik van mezelf heel zorgzaam ben en dat is eigenlijk heel mijn leven al zo geweest. Ik vind het heel fijn om er voor andere mensen te zijn. Daarnaast denk ik ook dat ik heel veel baat heb bij structuur. Dat is een deel van mezelf. Ik houd heel erg van schilderen en kleuren omdat de kleuren in elkaar overlopen of omdat de lijnen precies aansluiten. Dat is dan duidelijk en overzichtelijk voor mij. Of dat een uiting is van borderline weet ik niet.”
In de livestream zei je ook dat je je emoties niet direct herkent. Kun je dat uitleggen?
“Als er iets gebeurt, zal iemand zonder borderline misschien direct weten: ik voel me hier rot over, of dit vind ik niet fijn. Dat is een instinctief iets. Bij mij werkt het zo dat ik eerst alles analyseer, waardoor ik die emoties niet voel. Veel later komt dan pas op van: oh wacht, ik voel me hier naar bij. Het is een heel kenbaar iets van borderline dat je gevoelens en gedachten heel ver uit elkaar liggen, omdat je je vaak hebt aangepast aan andere mensen. Daarom is het heel moeilijk om die grens te kunnen stellen.”
“Maar dat dat gevoel pas later komt, dat hoeft niet iedereen met borderline te hebben. Als een borderliner zijn emoties juist heel heftig voelt, kan het zo zijn dat diegene éérst al die emoties voelt en pas later gaat denken, dus dat is een heel groot verschil. ‘De borderliner’ bestaat dus niet, omdat het bij iedereen anders werkt.”
Stel dat iemand iets doet waar een ‘normaal mens’ boos van wordt, bijvoorbeeld iemand scheldt je uit, heb je dan ook meteen een boze reactie?
“Ik zou me op dat moment wel aangevallen voelen en dan zou ik op dat moment aan diegene vragen: heb ik iets verkeerd gedaan? Maar weet je wat het is? ‘Normale mensen’ reageren ook allemaal heel anders op zo’n situatie, afhankelijk van de situatie en hun karaktereigenschappen. Sommige mensen reageren fel terug, sommige mensen lopen weg… zo is dat met borderliners ook. Het enige verschil is dat als je borderline hebt, het veel heftiger binnenkomt en de uiting hiervan wordt uitvergroot.”
Jij wordt dan “getriggerd”, zoals je dat noemt…
“Ja, als ik denk dat ik iets verkeerd heb gedaan, is een persoon zonder borderline daar misschien een half uur mee bezig, maar ik kan daar een heel weekend mee bezig zijn. En dat is denk ik het verschil tussen borderline en geen borderline, want het is niet zo dat een borderliner altijd overemotioneel is of altijd zo reageert, het is dat alles gewoon veel heftiger binnenkomt. Dat wil niet zeggen dat iedereen dan altijd zo reageert, want het hangt altijd af van je karakter en persoonlijke triggers.”
In je livestream vertelde je dat je heel fanatiek aan macramé deed, maar toen je ging zoeken op internet, kwam je concurrentie tegen en stopte je er direct mee. Waarom is dat? Is concurrentie moeilijk voor een borderliner?
“Ik denk dat dat komt door mijn lage zelfbeeld en dat ik altijd aan mezelf twijfel. Als ik zie dat een ander het beter doet, dan gaat er weer een riedeltje door mijn hoofd van: ‘ik kan het helemaal niet. Straks zet ik mezelf voor schut, want dan ben ik het aan het verkopen, terwijl andere mensen denken: hoezo verkoopt zij dit?’ Dan ga ik me al druk maken, terwijl er eigenlijk nog helemaal niks is gebeurd. Er is namelijk altijd wel iemand beter dan jij, dat kun je nooit vermijden, maar toen ben ik er meteen mee gestopt omdat ik dacht dat ik die verwachtingen niet waar kon maken.”
Eis je dan ook van jezelf dat je altijd de beste bent?
“Ja, maar dat is ook weer een dingetje van mij. Ik ben heel perfectionistisch, dus ik wil altijd de beste zijn en altijd mezelf verbeteren. Dat heeft echt niet elke borderliner, dat is een deel van mezelf.”
Is borderline aangeleerd of aangeboren?
“Allebei een beetje. Als een ouder borderline heeft, heb jij al vijf keer meer kans om het ook te krijgen. Maar stel dat jouw biologische vader borderline heeft en je komt in een ander gezin terecht dat je gewoon goed opvoed, kan het zijn dat je door die opvoeding geen borderline ontwikkelt, terwijl je wel je vaders genen hebt . Het is een samenhang van dingen. Het ligt dus aan externe factoren, maar is ook deels genetisch bepaald. Het is een samenspel van wat er in je leven gebeurt en of je er aanleg voor hebt.”
Maar het is niet te genezen toch?
“Dat is dus een dingetje. Of je het ‘genezen’ kunt noemen, weet ik niet, maar je kan er mee leren omgaan. Dan kan het best zo zijn dat als jij in behandeling bent geweest en je wordt opnieuw gediagnosticeerd, de diagnose ‘borderline’ er niet meer uit komt, hoewel het wel je zwakke plek blijft. Van autisme kan je bijvoorbeeld ook niet genezen, maar je kan er wel zodanig mee omgaan dat niemand het doorheeft, of dat je er geen last meer van hebt.”
Er valt dus wel om te gaan, maar hoe doe je dat? Is dat puur door therapie?
“Ik ben wel echt een voorstander van therapie. In de therapie die ik nu heb (Mentaliseren Bevorderende Therapie, red.), heb ik al superveel geleerd. Het belangrijkste is dat je ervaart dat de angsten, impulsen of onzekerheden die je hebt, niet altijd kloppen. Het is ook belangrijk dat je om leert gaan met de manier waarop je hoofd situaties ‘invult’ en dat je bij iemand gaat checken of die invullingen ook kloppen. En je moet erop leren vertrouwen dat het klopt wat diegene dan zegt. Daarnaast is het ook een stukje traumaverwerking. Als je een onverwerkt jeugdtrauma hebt, zal dat altijd een trigger blijven.”
Je kunt dus prima leren omgaan met je eigen borderline, maar hoe kan iemand anders leren omgaan met een borderliner?
“Dan denk ik meteen aan een ander vooroordeel over borderline, namelijk dat je met borderliners geen relatie of vriendschap zou kunnen aangaan. Maar ik denk dat vooral ligt aan hoe je er als omgeving mee omgaat en dat je weet wat er onder zit. Als een borderliner boos is, kun je denken: ‘oh, daar heb je haar weer’, of je kunt vragen: ‘Hee, wat is er aan de hand, wil je erover praten?’ Hoe meer je iemand leert kennen, hoe meer je ook weet wat de zwakke plekken zijn. Ik weet van bepaalde mensen in mijn therapiegroep dat als ik het over een bepaald onderwerp heb, ik daarna even moet checken of alles oké is. Als je dat weet, is daar gewoon goed mee om te leren gaan. Daarbij is het in de omgang met borderliners heel belangrijk om grenzen te trekken. De mensen die zeggen dat borderliners altijd over grenzen heengaan, zijn de mensen die geen goede grenzen aangeven. Want zodra wij over grenzen heengaan, is dat omdat deze niet duidelijk zijn.”
De mensen die zeggen dat borderliners altijd over grenzen heengaan, zijn de mensen die geen goede grenzen aangeven. Want zodra wij over grenzen heengaan, is dat omdat deze niet duidelijk zijn.”
Dus als je een duidelijke grens hebt, gaat een borderliner er niet overheen?
“Je hebt altijd wel mensen die iets vrijpostiger zijn, dat ligt ook deels aan karakter. Maar over het algemeen is het zo dat als er een duidelijke grens wordt gesteld, we ons daar ook aan houden. Op therapie beginnen we bijvoorbeeld om 10.45 uur en ook al is het twee seconden later, dan mag je niet meer naar binnen en is de deur dicht. Dat is tot nu toe nooit een probleem geweest en iedereen hield zich er altijd aan. Maar dat is nu wel een probleem, omdat er een paar keer wél mensen zijn binnengelaten na kwart voor elf. En nu heeft bijna iedereen dus: waarom ik dan niet? Is er iets mis met mij waardoor ik niet naar binnen mag en die ander wel? Dan gaan we het misschien uitproberen, want ‘die ander mag te laat komen, dus dan mag ik dat ook.’ Dan lijkt het alsof diegene over de grenzen heengaat, maar dat is eigenlijk puur omdat die grens niet meer wordt aangehouden.”
Als er vage grenzen zijn, ga je er dan moedwillig overheen om bijvoorbeeld lekker rebels te zijn of om een statement te maken?
“Nee, dat gebeurt echt niet bewust. Maar het is wel zo dat je laks kunt worden als er geen duidelijke grenzen zijn. Maar ik denk dat dat bij iedereen wel gebeurt, ook bij ‘normale’ mensen. Als een collega van je standaard te laat komt, en je hebt een slechte nacht, denk je sneller ‘dan blijf ik vandaag ook nog even liggen’. Dan is het meer gemakzucht, maar niet echt om uit te willen testen of zo.”
Zitten er bij jou op therapie eigenlijk alleen maar vrouwen? Hoe is die verhouding tussen mannen en vrouwen?
Tot voor kort zat er één man, maar nu zijn het alleen maar vrouwen. Over het algemeen is het wel een vrouwenstoornis, al denk ik dat er stiekem best veel mannen zijn die het hebben, maar dat het zich bij mannen meer uit in woedeaanvallen. Over het algemeen zijn vrouwen minder agressief dan mannen, dat is gewoon een testosterondingetje. En ik heb het idee dat als mannen overemotioneel zijn, dit zich eerder uit in agressie of depressie. Mannen zullen dan eerder naar een Anger Management Groep gaan, of behandeld worden voor een depressie, dan dat de diagnose borderline er uitkomt.”
Misschien komt dat ook omdat het niet echt sociaal geaccepteerd is om er als man over te praten.
“Ja, dat denk ik ook, dat vrouwen zich makkelijker kwetsbaar kunnen opstellen.”
Even terugkomend op relaties met een borderliner. Tussen iemand zonder borderline en een borderliner gaat dat dus, zij het met wat aanpassingen. Hoe zit dat met borderliners onderling?
“Over het algemeen denk ik dat het voor de gemoedstoestand van mensen met borderline niet heel handig is om een relatie te hebben met een andere borderliner. Dat wil niet zeggen dat het niet kan, maar je hebt allebei triggers en dat zijn er samen dan best veel. Maar het kan natuurlijk ook wel werken. Ik ben van mezelf bijvoorbeeld heel zorgzaam, als diegene dat heel fijn vindt, kan dat ook heel positief zijn en elkaar aanvullen. Toch is het over het algemeen denk ik gewoon niet slim. Omdat er met borderline best veel triggers zijn, is het wel lastiger en als je al een flinke kluif aan jezelf hebt, is het misschien ongezond om ook nog met de knelpunten van die andere borderliner bezig te zijn.”
Je hebt je artikel geschreven om het stigma wat weg te nemen. Hoe zou het borderline-stigma volgens jou op grote schaal weggenomen kunnen worden?
“Ik denk door erover te schrijven en te praten en ook wanneer meer mensen ervoor uit komen borderline te hebben. Ik merk dat de stoornis nog zo omringd wordt door schaamte. Dat is ook logisch, want er is een heel verknipt beeld over borderliners. Het stereotype beeld van borderline is ontstaan door de mensen die geen behandeling hebben gehad, die niet bezig zijn met beter te worden of het helemaal ontkennen. Een goed functionerende borderliner zal waarschijnlijk niet van de daken schreeuwen dat hij borderline heeft, omdat hij gewoon goed functioneert. Waarom zou je het dan vertellen? Van positieve of minder extreme borderline-gevallen hoor je dus amper wat. Ik denk dat het stigma alleen doorbroken kan worden door transparant te zijn en meer uitleg te geven over wat het betekent.”
Is het misschien ook een taak van de overheid om er meer mee te doen, zoals bijvoorbeeld met de ‘Hey! Het is oké’-campagne?
“Dat zou wel een goeie zijn! Er wordt heel weinig aandacht aan gegeven, maar dat is ook omdat veel mensen die stoornis niet goed begrijpen. Er zouden meer campagnes en voorlichtingen mogen zijn.”
Juist of onjuist: 10 vooroordelen over borderline
Aan het eind van het gesprek leg ik Isaura tien stellingen voor, het zijn met name vooroordelen die ik en veel andere mensen hebben over borderline. Zijn borderliners leugenaars, zoeken ze alleen maar aandacht en doen ze nou wel of niet aan zelfbeschadiging?
Borderliners zijn onbetrouwbaar.
“Dat klopt totaal niet. Ik denk juist dat mensen met borderline het meest trouw zijn, omdat ze zo gefocust zijn op de ander en zo’n instabiel zelfbeeld hebben. Zeker in een liefdesrelatie denk ik dat borderliners het meest trouw zijn. Dat borderliners veel zouden liegen is een verkeerde opvatting. Misschien dat we soms dingen verdraaien omdat we bang zijn de ander pijn te doen, maar we liegen niet moedwillig.”
Borderliners hebben altijd woedeaanvallen.
“Nee, ik heb bijvoorbeeld nooit woedeaanvallen. Ik zou willen dat ik dat een keer had, haha. Soms zou ik zo graag boos willen worden, dat zou opluchten denk ik. In mijn therapiegroep heeft misschien één van de zeven mensen last van regelmatige woedeaanvallen. Iedereen wordt wel eens boos en dat kan bij een borderliner heel heftig zijn, maar chronische woedeaanvallen komen niet vaak voor, volgens mij.”
Borderliners zijn alleen maar op zoek naar aandacht.
“Ben ik het niet mee eens. Ik kan me wel voorstellen dat het zo overkomt, omdat we soms veel problemen hebben en dan kan het dat we veel praten over wat ons dwars zit. Maar veel borderliners willen juist niet opvallen en zo normaal mogelijk overkomen. Daarom passen ze zich ook altijd aan. In de livestream had ik het er ook over dat je suïcidale uitspraken van borderliners ook heel serieus moet nemen. Vaak wordt gedacht: Dat is alleen voor aandacht, maar op dat moment is het wel echt omdat we onze emoties heel heftig voelen. Dus als je wanhopig bent, ben je ook intens wanhopig.”
Borderliners kunnen zich niet aan regels houden.
“Nee, zoals ik eerder uit heb gelegd is dat vooral omdat er dan onduidelijke regels zijn, en het ligt deels aan karakter. Je hebt altijd wel mensen die over grenzen heengaan, daar hoef je geen stoornis voor te hebben. Ik houd bijvoorbeeld persoonlijk heel erg van regels en dat is juist heel fijn. Anderen zullen wat lakser zijn en houden zich er iets minder aan. Dat heeft niks met die stoornis te maken.”
Borderliners beschadigen zichzelf.
“Het wil niet zeggen dat dat altijd zo is, maar volgens mij doet wel een heel groot percentage dat of heeft dat ooit gedaan. Toen ik zestien was heb ik het veel gedaan, maar nu ik 26 ben niet meer. Dat hangt heel erg af van hoe depressief je op zo’n moment bent.”
Borderliners willen altijd hun zin krijgen en manipuleren de boel zodat dat ook altijd gebeurt.
“Nee, maar het kan wel zo zijn dat als je nog niet geleerd hebt om te analyseren, er een driftkikker is die zegt: ‘nou, dan hoeft het niet meer’. Dat is ook afhankelijk van hoelang je al in behandeling zit. Ik vind dat niet iets dat typisch is voor borderliners. Sommige mensen zijn ook drammeriger dan anderen. Als je iemand hebt die van zichzelf al drammerig is én borderline heeft, dan moet je die ‘drammerigheid’ keer twee doen.”
Borderliners zijn onhandelbaar.
“Dat ligt puur aan de persoon. Als je iemand hebt die ontkent dat hij borderline heeft, geen behandeling wil en niet aan zichzelf wil werken, kan ik me voorstellen dat zo’n persoon onhandelbaar is. Als je bezig bent met behandeling of medicatie, klopt dat totaal niet.”
Borderliners hebben vaak psychoses.
“Niet vaak, maar het komt wel voor. Bij borderline heb je negen kenmerken en dit is één van de kenmerken. Dat wil niet zeggen dat iedereen dat heeft. Persoonlijk heb ik geen psychoses gehad, maar ik heb wel een tijd gedissocieerd. In de tijd dat ik opgenomen was werd ik heel erg geconfronteerd met trauma’s en als het dan iets te veel wordt ‘check’ je als het ware uit. Dan zat ik gewoon op de bank, dacht ik over alles na en opeens stond iemand voor mijn neus te zwaaien van ‘hallo, ben je er?’, en had ik gewoon een uur gemist. Het is dan niet dat je dingen doet die je achteraf niet meer weet, maar ik had wel dat ik niet meer wist waar ik was, omdat ik met zulke zware dingen bezig was in mijn hoofd.
Borderliners hebben altijd last van gigantische stemmingswisselingen.
“Vind ik lastig. Ik heb wel stemmingswisselingen, maar niet heel gigantisch of heftig omdat ik medicatie slik. Ik kan wel een emotie opeens heel flink voelen en dan weet ik niet waar die vandaan komt. Vroeger kon ik binnen tien minuten switchen tussen huilen en lachen, maar sinds ik medicatie slik heb ik dat niet meer. Maar inderdaad, stemmingswisselingen komen zeker voor bij borderline.”
Borderliners proberen andere mensen tegen elkaar uit te spelen of relaties kapot te maken uit jaloezie.
“Dat klopt echt niet, maar het zou best kunnen zijn dat een borderliner zich zo verlaten voelt, of zo door relaties is getraumatiseerd, dat het tegen elkaar uitspelen een manier is om aandacht naar zich toe te trekken. Dat is dan geen borderline-kenmerk, maar meer iets persoonlijks. Als iemand in onze groep het moeilijk heeft, staat iedereen klaar om diegene te steunen, dus ik denk niet dat borderliners erop uit zijn om anderen tegen elkaar op te zetten.”
Conclusie
Is mijn borderlinepuzzel opgelost? Voor zover het kan zeker wel, al denk ik niet dat borderline ooit volledig te begrijpen is. Ik ben er echter wel achter waarom mijn vooroordeel zo ver verwijderd was van de werkelijkheid die ik met Isaura ervoer: iedere borderliner is anders. Daarnaast ben ik erachter gekomen dat ik destijds met een extreme borderliner te maken had en dat dat niet standaard is voor mensen met deze persoonlijkheidsstoornis.
Daarnaast ben ik meer te weten gekomen over hoe de stoornis werkt, wat de gevolgen zijn en waarom dingen soms gebeuren zoals ze gebeuren. En het allerbelangrijkste: de vele vooroordelen die ik had, zijn met de grond gelijk gemaakt. Kapot. Weg. Mensen met borderline mogen niet meer weggezet worden zoals dat nu vaak nog steeds gebeurt.
Het interview duurde zo’n 45 minuten, maar toen ik ophing waren we precies 1 uur, 36 minuten en 2 seconden in gesprek. Nooit gedacht dat ik nog eens zo goed zou kunnen opschieten met een borderliner.