De Appie experimenteert met een prikkelarm-uurtje zodat mensen met autisme niet totaal overprikkeld thuiskomen van het boodschappen doen. Een goed idee, en niet alleen voor mensen met autisme.
Prikkelarm-uur in de supermarkt
Boodschappen doen: voor de meeste mensen een normale zaak. Waar je waarschijnlijk nooit bij stilgestaan hebt, is dat het niet voor iedereen zo vanzelfsprekend is. Zo ga ik zelf nooit alleen een supermarkt in, en kies ik altijd een rustig moment uit. Toch ben ik daarna vaak overprikkeld: iets waar ik niet alleen in ben.
Een supermarkt ingaan is geen eitje voor mij: alle prikkels vragen enorm veel. Door mijn autisme mis ik het filter dat andere mensen wel hebben. Ik ben daardoor te druk bezig met alle indrukken verwerken en een plekje in mijn hoofd te geven. Om dan nog te bedenken wat ik nodig heb en waar het staat, is eigenlijk te veel gevraagd. Dit lukt daarom vaak niet.
Volgens Eva Mennes, assistent-bedrijfsleider bij de Albert Heijn in Sint-Michielsgestel – voor als je niet hebt opgelet tijdens topografie: dat ligt in Noord-Brabant -, is het een goed idee om een prikkelarm-uur in te stellen. Na wat voorbereidingen, kon je afgelopen dinsdag tussen 8 en 9 uur voor het eerst in Nederland prikkelarm boodschappen doen.
Lees ook: De beste boeken over autisme
Zo ziet een prikkelarm-uur eruit
Het gaat hier om een pilot en de komende weken wordt het idee getest. In de buurt van de supermarkt wonen cliënten van Kentalis, een organisatie die zorg biedt aan mensen met problemen bij horen of communiceren. Daarnaast helpen zij ook mensen met autisme die problemen hebben in hun taal en spraak. Logisch dus dat juist deze Albert Heijn begint met de proef.
Er is aan mensen met autisme gevraagd wat hen stoort in een supermarkt, waarna het AH-filiaal met de volgende aanpassingen op de proppen kwam:
- De achtergrondmuziek staat uit om het rustig te houden.
- Irritante blieb-piepjes van de kassa’s zijn ook stil, net als andere onnodige geluiden.
- Personeel is geïnstrueerd hoe ze het beste om kunnen gaan met mensen met autisme.
- Caissières zullen niet meer vragen of je zegels wilt, evenals de vele andere vragen. Ook zullen ze proberen open vragen te vermijden.
- Bij de servicebalie is een uitgebreide plattegrond beschikbaar, zodat je niet meer in paniek kunt verdwalen of iets niet kunt vinden.
- Vakkenvullers hebben van tevoren alles zo netjes mogelijk gevuld, maar zijn niet in persoon aanwezig.
- Verlichting is gedimd, zodat je geen last meer hebt van de felle lampen.
Is dit écht nodig?
Sommige mensen zullen het misschien wat overdreven vinden, maar voor mensen met autisme zal dit echt een wezenlijk verschil maken. En ook als je een angst- of paniekstoornis hebt, een hersenaandoening of anderszins gevoelig bent voor prikkels, is het echt een uitkomst. Misschien is het zelfs voor niet-overgevoelige mensen heel fijn. Het is namelijk een stuk rustiger en overzichtelijker in een supermarkt zonder al die – vooral onnodige – prikkels.
Natuurlijk kan boodschappen doen voor iemand met autisme alsnog moeilijk zijn: er blijven genoeg andere prikkels over. Er zit echter een wereld van verschil tussen boodschappen doen alleen moeilijk vinden, of totaal overprikkeld thuiskomen. Ik ben overtuigd en hoop dat meer supermarkten dit voorbeeld gaan volgen.
Pauline van den Brandhof, AH-woordvoerder, is positief naar aanleiding van het eerste ‘stilte’-uurtje en reageert:
“We gaan kijken hoe het prikkelarme-uurtje-winkelen bij deze Albert Heijn bevalt en wat de reacties zijn. Mocht het een succes zijn, dan gaan we bekijken hoe we er landelijk mee verder gaan en of het bij andere winkels ook geïntroduceerd kan worden.”
Ik zeg: “Doen!”. Het zou een groot verschil maken voor veel mensen, niet alleen voor mensen met autisme. Ook personen die simpelweg eens rustig boodschappen willen doen zijn er immers mee geholpen. En mensen die er niets mee hebben, kunnen heus wel een uurtje zonder hun prikkelrijke supermarkt. Ik hoop dan ook heel erg dat de AH bij mij in de buurt ook snel met een prikkelarm-uur komt.