Zelfbeschadiging is niet alleen een daad, maar ook een gevoel. Een manier van hiermee omgaan is de door de actie, jezelf verwonden, uit te stellen. Dit is natuurlijk geen blijvende oplossing, maar het kan in noodsituaties wel helpen. Tijdens het interview met mijn vriendin Imke over zelfbeschadiging kwam deze ‘tactiek’ naar voren, en vandaag ga ik er verder op in.
Zelfbeschadiging uitstellen
Vooropgesteld: ik weet hoe moeilijk het is om ergens anders aan te denken op het moment dat je de neiging hebt om jezelf te beschadigen. Het voelt alsof je in een soort tunnel belandt die maar op één manier open te breken is, en we weten allemaal wat ik daarmee bedoel. Gelukkig is het wél mogelijk om jezelf te trainen zodat je beter met dit gevoel om kunt gaan. Dit is hoe je dat doet.
1. Leid jezelf af
Wanneer ben jij normaal gefocust? Wanneer zit je ‘in’ het moment? De eerste stap bij het uitstellen van zelfbeschadiging is het vinden van iets waar je je normaal goed op kunt focussen. Je gaat er compleet in op en wordt er blij van. Dit is voor iedereen verschillend.
Denk aan het lezen van een goed boek, het kijken van YouTube-filmpjes, series bingen of mijn persoonlijke favoriet: compilaties van katten die lieve dingen doen. Het belangrijkste is dat het je volledige aandacht nodig heeft. Bovendien is het handig om iets lichts of grappigs te kijken, en vooral ver weg te blijven van zware, duistere content.
2. En opnieuw, en opnieuw
Niemand raakt in een volledige focus van een YouTube-video van 5 à 6 minuten. Deze vorm van afleiding is daarom iets voor de korte termijn. Toch is het een handige manier van zelfbeschadiging uitstellen, juist omdat je steeds bezig bent. Na afloop van iedere video moet je een volgend filmpje uitkiezen, en juist dit keuzeproces is een goede vorm van uitstellen.
Hetzelfde kun je doen bij een boek of tv-serie. Lukt het je niet om je compleet te verliezen in een verhaal? Stel het dan stukje bij beetje uit. Neem je voor om de situatie per hoofdstuk of afgekeken aflevering te bekijken, of zelfs per bladzijde en gekeken minuut. Je maakt de doelen daarmee klein, en dus haalbaar. Bovendien knap je sowieso op van dingen die je normaal leuk vindt om te kijken of lezen.
Lees ook: Hulpverleners moeten leren omgaan met zelfbeschadiging: dit moet veranderen
3. Creabea
Ben je meer creatief ingesteld? Ga dan tekenen, schilderen of kleuren. Op deze manier kijk je niet alleen passief naar een beeldscherm of boek, maar ben je actief bezig met het maken van iets. Wederom: het draait om jezelf bezighouden. Compleet stoppen met zelfbeschadiging is een lang proces, dus iedere stap – hoe mini die ook is – is mooi meegenomen.
Probeer daarom je activiteit op te breken in kleine, behapbare stukjes. Kleur eerst de helft van een kleurplaat in en focus je tijdens het schilderen eerst op één specifiek object. Denk bij jezelf “Ik doe eerst dit” waardoor de neiging om jezelf te verwonden op een gegeven moment hopelijk vanzelf weggaat.
4. Bouw het op
Op een gegeven moment is het mogelijk om te kunnen uitstellen zonder afleiding. Wanneer je de neiging voelt om jezelf te verwonden moet je het dan met een X aantal minuten afhouden. Ik denk bijvoorbeeld altijd bij mezelf “Ik wacht nog 5 minuten”. Dit proces herhaal ik totdat ik de neiging niet meer voel.
Dit is natuurlijker veel makkelijker gezegd dan gedaan, maar ook jij kunt het opbouwen. Het is logisch dat de techniek niet in een keer werkt, maar met kleine tussenstapjes kom je er wel. Hield je het de vorige keer 10 minuten of 2 bladzijdes vol? Ga dan de volgende keer voor een minuut of bladzijde meer. Hierdoor krijg je niet alleen meer controle over je zelfbeschadiging-neigingen, maar wordt de tijd tussen de keren dat je jezelf verwondt ook groter.
Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid, of ontvang al onze artikelen via WhatsApp. Heb je geen social media of geen zin om ons te volgen? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.