De meeste mensen vinden de zomer top. Beetje luieren, aan het strand liggen, tikkeltje verbranden en ’s avonds de BBQ aansteken. Ik vind dit ook leuk, maar het moet niet te lang duren. En dat is nu precies het probleem met de zomer: hij duurt nogal lang, helemaal wanneer je weinig contacten hebt. Hoe een jongere zomereenzaamheid beleeft en wat je ertegen kunt doen.
Zomereenzaamheid aanpakken
Tegenwoordig verdien ik m’n eigen geld en beslis ik zelf hoe ik de zomer doorbreng, maar dat was vroeger anders. Als klein mannetje op de basisschool spendeerde ik de maanden juli en augustus vooral alleen. Enerzijds kwam dit door het feit dat ik een dikkertje was en daardoor het zelfvertrouwen van een stoeptegel had, maar anderzijds werd het ook niet makkelijk gemaakt. Vrijwel iedereen met wie ik zou kunnen afspreken was er namelijk wel op uit.
Terwijl mijn jeugdvriendjes naar het Gardameer of een camping in Frankrijk of Spanje gingen, bleven wij thuis. Mijn moeder werkte zich het leplazerus en had vaak al moeite om de vaste lasten te betalen, dus een zomer in het buitenland zat er nooit in. Dit vond ik enerzijds vervelend, maar anderzijds kon het me weinig schelen. Ik had toen al door dat m’n moeder bezig was met het betalen van ons huis en had er vrede mee dat we in Nijkerk bleven, de plek waar ik opgroeide.
Bovendien leerde ik mezelf zo goed vermaken en verveelde me eigenlijk geen moment. Toch was er in de zomer altijd zo’n periode van twee à drie weken waarin dit anders was. In deze dagen leek het erop alsof letterlijk iedereen huis en haard had verlaten, en ergens in het buitenland lag te verbranden. Vriendjes waren weg, familie deed hetzelfde en ook op straat kwam ik vrijwel niemand tegen. Wanneer je wekenlang alleen bent word je behoorlijk somber. Hallo zomereenzaamheid.
Ook interessant: ‘Spreek gewoon mensen aan’ en nog 4 misverstanden over eenzaamheid
Zomereenzaamheid bij jongeren
Tegenwoordig heb ik hier minder last van. Zoals veel andere begin-twintigers heb ik behoorlijke last van prestatiedruk en daarom plan ik m’n dagen het liefst zo vol mogelijk: ook in de zomer. In mijn geval komt dat neer op een heleboel schrijven, aangezien ik freelance journalist ben. Er zijn echter van die momenten dat je op Facebook of Instagram kijkt en ziet hoe leuk de rest van de wereld het lijkt te hebben, terwijl jij een stuk over zomereenzaamheid aan het tikken bent. Geen idee hoe al die leeftijdsgenoten geld hebben om permanent op vakantie te zijn overigens, maar het zij zo.
Maar, ik bedoel dit niet zielig. Ik heb zelf voor dit leven gekozen en wanneer je permanent aan het werk bent krijg je te maken met gevoelens van eenzaamheid, ook in de zomer. Mensen denken bij dit begrip vaak aan bejaarden die wegkwijnen, maar schijn bedriegt. Tijdens mijn opvoeding heb ik nooit iets gelezen over zomereenzaamheid bij jongeren, dus elk stukje is bruikbaar voor herkenning denk ik.
1. Maak een planning
“A good plan today is better than a perfect plan tomorrow”, zo sprak generaal George Patton ooit. Alhoewel zomereenzaamheid vrij weinig met oorlog te maken heeft – behalve de strijd die je wellicht voert met muggen – heeft de beste krijger wel een punt. De meeste mensen hebben een planning nodig, helemaal wanneer je de neiging tot overdenken hebt.
Wanneer het sociale leven om je heen ineenstort heb je behoefte aan een gedegen outlook met daarin wat je kunt verwachten. Je krijgt zo grip op de dag, in plaats van andersom. Als je ’s ochtends opstaat om vervolgens de hele dag op de bank te gaan zitten, ga je je sowieso eenzaam voelen. Wij mensen hebben behoefte aan structuur, en iets om op terug te vallen. Soms is dit een goed gesprek met je moeder/vader of goede vriend(in), maar ook een planning kan grip bieden.
Het is vooral belangrijk om jezelf bezig te houden, want mensen zijn nou eenmaal werkpaarden. We moeten iets te doen hebben. Zo stel je een planning op tegen zomereenzaamheid:
- Begin met een inventarisatie: wat moet je allemaal doen deze week? Begin met de verplichtingen, zoals werk of familiebezoek. Neem ook huishoudelijke taken mee, zoals het verschonen van de kattenbak. Op welke dag ga je boodschappen doen? Dat soort werk. Lastig om zelf een bestandje in elkaar te flansen? Download dan mijn voorbeeldplanning.
- Maak nu een overzicht van minder verplichte dingen. Wanneer neem je tijd voor het lezen van een boek? Ga je deze week nog sporten? Het klinkt misschien weinig romantisch, maar ik plan ook altijd een halfuurtje per week waarin ik familie en vrienden een WhatsApp’je stuur om te vragen hoe het met ze gaat. Op die manier blijf je connected.
- Nu je alle activiteiten op een rijtje hebt is het tijd om een indeling te maken per dag. Sommigen vinden het fijn om hier specifieke uren aan te hangen, terwijl anderen taken liever indelen op dagdeel. Ook is het natuurlijk mogelijk om het rustiger aan te doen en geen specifieke tijdstippen te gebruiken. Doe vooral wat voor jou werkt.
Lees ook: Waarom ik een enorme hekel aan het weekend heb
2. Gebruik de enige handige functie van Facebook
Dit is waarschijnlijk niet de eerste website die je hebt gevonden om met zomereenzaamheid om te gaan. Tips als “ga eens een dagje weg” heb je nu al duizend keer voorbij zien komen. Jij en ik horen bij de internetgeneratie, dus dat soort adviezen klinken leuk, maar niemand doet het.
Maak daarom gebruik van de mogelijkheden die je hebt, zoals het Evenementen-tabblad van Facebook. Het enige waar dit gedrocht van een sociaal netwerk namelijk goed voor is, is het opzoeken van evenementen. Bekijk wat er te doen is, hoeveel het kost en plan zo je week vol.
Ik zelf ga bijvoorbeeld regelmatig naar gratis musea, gewoon omdat ik er in de zomer simpelweg tijd voor heb. Ik vind het niet per se superboeiend wat er getoond wordt, maar ben er dan toch weer eventjes uit en heb zelfs een keertje een date aan zo’n uitstapje overgehouden. Bovendien kom je op deze manier op behoorlijk willekeurige plekken. Zo sta je ineens op station Zaandam om naar een of andere fotowedstrijd over Braziliaanse favela’s te gaan. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik hou ervan.
3. Praat met jezelf
Er zitten altijd twee kanten aan de medaille, ook als het op zomereenzaamheid aankomt. Aan de ene kant is het kut dat je weinig contacten hebt en een beetje zit weg te kwijnen op je kamer, maar aan de andere kant heb je iets waar veel anderen een moord voor zouden doen: rust. Er zijn van die momenten dat ik tot over m’n oren in verplichtingen zit en weemoedig terugdenk aan een paar maanden terug toen het leven rustiger was tijdens de zomer.
De periode juli-augustus is daarom uitstekend om doelen voor jezelf te stellen op de langere termijn. Wat wil je nog bereiken? Hoe vind je het leven tot nu toe? Wat wil je verbeteren aan jezelf? Waar ben je echt tevreden over? Hoe hebben jouw acties hieraan bijgedragen? Of, wanneer je dit moeilijk vindt, wat wil je echt niet doen in het leven?
Zelfreflectie is super confronterend, maar af en toe wel nodig. De enige die iets aan de richting van het leven kan veranderen ben jij immers. In de zomer van 2012 had ik zo’n confronterend momentje met mezelf. Op dat moment besloot ik dat ik ooit een eigen bedrijf wilde oprichten, omdat het zo’n onhaalbaar doel leek. Geen idee waarom ik dit wilde overigens. Ik denk dat ik teveel MTV Cribs had gekeken en ook zo’n kast van een huis wilde.
Maar goed, toen de zomer van 2013 aanbrak, had ik nog steeds geen eigen bedrijf. Tijdens een behoorlijk eenzame periode, die ik grotendeels op de zolderkamer bij mijn moeder doorbracht, werd ik met m’n neus op de feiten gedrukt. Ik keek terug naar mijn notities, en kwam erachter dat ik een jaar geleden had besloten dat ik een eigen bedrijf wilde. Wederom nog steeds geen idee waarom.
Wat ik wel wist, is dat ik de hele situatie tergend vond. Ik had (en heb) namelijk altijd een grote bek tegenover anderen. Zinnen als “Ik roep nooit zomaar wat, ik voer het ook uit” heb ik meermaals uitgesproken. Zoals wel vaker bij mensen het geval, volgde ik echter niet mijn eigen advies op, en dat vrat aan me.
Ook interessant: Onzekerheid overwinnen, maar dan zonder gelul
De zomer is minder kut dan je denkt
Terug naar de zolderkamer. Tijdens een goed gesprek met mezelf kwam ik tot de conclusie dat ik maar gewoon moest beginnen. Ik wilde een eigen bedrijf starten, daarmee vrijheid nastreven, een duidelijk doel in het leven hebben en uiteindelijk heel veel geld binnen harken. Zowaar schreef ik FastPhones (ik was 17, heb genade voor de naam) tijdens de zomer van 2013 in bij de KvK. Later kwam daar Flobbi bij, een website voor het inkopen van smartphones en tablets.
Alle tussentijdse sores zal ik je besparen, maar uiteindelijk verkocht ik de hele bende in het begin van 2017. Rijk ben ik nog steeds niet, maar ik heb meer in die paar jaar ondernemerschap geleerd dan in alle jaren op school. Het is zelfs het startschot geweest voor mijn nieuwe bedrijf. Tegenwoordig kan ik met trots zeggen dat ik journalist ben. Bovenal ben ik trots dat beide bedrijven nog steeds bestaan.
De clue van het verhaal is dat de zomer een perfecte tijd is om te werken aan doelen die je al heel lang voor je hebt uitgeschoven. Creativiteit heeft, in ieder geval bij mij, een bepaalde rust nodig en die vind je in de zomer. Het is geen permanente oplossing voor zomereenzaamheid (of emotionele eenzaamheid), maar het houdt je gedachten wel bezig.
Lees ook: Hoe moet je jezelf zijn wanneer je zelf niet eens weet wie je bent?
4. Verheug je op na de zomer
Aan alles komt een eind, ook aan de zomer. Zodra iedereen weer verbrand en vol nieuwe ervaringen terugkeert uit Frankrijk (“wat een onaardig volk”), Spanje (“siësta zouden we hier ook moeten doen”) en Azië (“ik heb mezelf echt gevonden in Thailand”) begint het gewone leven weer van vooraf aan. Het kutweer komt weer uit de hemel, iedereen is chagrijnig en je gaat langer in de file staan dan dat je tijd hebt om series te kijken. Same old, same old.
Het probleem met zomereenzaamheid, en eenzaamheid in het algemeen, is echter dat je blik op de toekomst beperkt is. Wie zich alleen voelt zit vast in het hier en nu. Je voelt je op dat moment eenzaam, dus het maakt niet uit dat dat over 60 dagen wellicht niet meer het geval is.
Ik weet dat de zomer ontiegelijk lang kan aanvoelen. Wanneer je wekenlang weinig te doen hebt en praktisch niemand spreekt, gaan je gedachten al snel van kwaad tot erger. Het gevoel van zomereenzaamheid bereikt een hitterecord, om maar even bij het onderwerp te blijven.
Je moet zomereenzaamheid zelf aanpakken
Het is daarom van belang dat je jezelf blijft herinneren aan de periode die na de zomer volgt. We hebben allemaal een hekel aan quotes van het kaliber “nieuwe ronden, nieuwe kansen”, maar er zit een kern van waarheid in dergelijke uitspraken. Na de zomer heb je de kans om nieuwe dingen op te pakken, nieuwe belevingen op te doen en te werken aan jezelf.
Stel jezelf bijvoorbeeld als doel dat je volgende zomervakantie totaal anders gaat inplannen, bijvoorbeeld door een toffe reis te maken, met of zonder vrienden. Werk vervolgens vanuit deze eindsituatie terug, en bekijk waar de knelpunten liggen.
Heb je bijvoorbeeld weinig vrienden om die trip mee te maken omdat je het moeilijk vindt om contact te maken met anderen? Ga dan langs bij de huisarts, die kan je doorverwijzen naar een assertiviteitscursus. Hierin leer je anderen aan te spreken, en maak je de kans op vriendschappen een stuk groter.
Hier is niks sneus aan. Iedereen die meedoet aan zo’n cursus zit in hetzelfde schuitje en herkent jouw situatie. Mensen veroordelen je dus echt niet. Ik ken genoeg mensen die zo’n cursus hebben gevolgd, waarvan ik het nooit had kunnen vermoeden. Deze personen komen stuk voor stuk namelijk gigantisch sociaal over, en maken gemakkelijk contact. Dit hebben ze vaak geleerd tijdens, jawel, zo’n cursus.
De enige die zomereenzaamheid kan aanpakken ben jij. De belangrijkste les die ik je kan meegeven is dat je de situatie stapje voor stapje moet bekijken. Als je net als ik een overdenker bent heb je de neiging om al snel in gedachten te verdwalen, maar dat is funest als het op zomereenzaamheid aankomt. Probeer de situatie dag per dag beter te maken.