Er is een coronavirus rond aan het gaan in de wereld. Als ik je nu iets nieuws vertel heb je onder de grootste steen ooit gelegen. De hele dag worden we verteld wat we moeten doen. Vaak je handen wassen, in je elleboog niezen, 1,5 meter afstand houden en vooral niet naar buiten gaan als je corona of symptomen daarvan hebt. Maar heeft iemand jou al verteld hoe je met dit virus om moet gaan als je psychisch in de knoop zit, een stoornis hebt of nog depressiever wordt van deze problematiek? Wij hebben een paar tips op een rijtje gezet om ook mentaal gezond te blijven.
Tip 1: Luister alleen naar experts en gezondheidsinstanties
Toen de bekende voetbaltrainer Jürgen Klopp een vraag kreeg over het coronavirus, wimpelde hij die met wijze woorden af. Hij had sowieso geen zin in de journalist die waarschijnlijk alleen op zoek was naar een goede titel, maar zijn reactie was raak: “Het is niet belangrijk wat beroemde mensen zeggen. Mensen die er niks vanaf weten, zoals ik, moeten er niet over praten, maar alleen de mensen die er wel verstand van hebben. Zij moeten zeggen wat we moeten doen, niet voetbaltrainers.”
Je hebt misschien helemaal niks met voetbal, maar je kunt zeker lering trekken uit deze uitspraak. Houd het bij de feiten en de adviezen van de experts en de gezondheidsorganisaties. De meeste experts delen de conclusie van hun onderzoeken niet in de comments op Facebook en al helemaal niet bij de koffieautomaat bij jou op kantoor. Let op wat je leest en hoort en geloof zeker niet alles. Daar maak je jezelf alleen maar gek mee.
Tip 2: Wees selectief in je nieuwsgaring
Zoals gezegd in tip 1: geloof niet alles wat je leest en hoort en zeker niet als je het via-via hoort. Je gaat er ook niet gelukkiger van worden als je de hele dag met je neus in liveblogs, kranten en journaals zit. Wees dus selectief in waar je het coronanieuws vandaan haalt. Kies voor jezelf één of twee betrouwbare media en houd het daarbij. Ga niet struinen langs social media of andere onbetrouwbare bronnen.
Probeer er ook niet te veel mee bezig te zijn. Het is goed om op de hoogte te blijven, maar houd het beperkt. Zet pushmeldingen uit en kies 1 of 2 momenten op een dag waarop je even het laatste nieuws doorleest bij dat vooraf gekozen medium. Doe dat bij voorkeur niet ’s ochtends als je net wakker bent, dan heb je meteen een valse start. Ben je de hele dag obsessief bezig met het nieuws in de gaten houden en jezelf bang maken? Dan is het beperken van dit gedrag een goede oplossing om jezelf rustiger te krijgen. Laten we voor nu afspreken dat dit artikel het laatste is dat je vandaag over corona leest.
Tip 3: Relativeer: je gaat waarschijnlijk niet dood aan het coronavirus
Zoals bij heel veel psychische aandoeningen is het ook hier belangrijk om jezelf niet te druk te maken. Let wel, het is wel degelijk een gevaarlijk virus, en met relativeren bedoelen we niet laks zijn in hygiëne en verspreidingsgevaar en de tips van experts in de wind slaan. Maar wees reëel: de kans dat je komt te overlijden is kleiner dan het in je hoofd misschien lijkt. Het gros van de mensen behoort niet tot de risicogroepen, die samen te vatten zijn tot oude en chronisch of ernstig zieke mensen. En zelfs die komen niet allemaal te overlijden. Als je niet oud bent en lichamelijk vrij gezond is de kans groot dat je hoogstens een paar dagen flink ziek bent, maar zelfs dat ervaren niet alle coronapatiënten.
Tip 4: Doe niets waar je je niet prettig bij voelt
Ben je niet ziek, maar voel je je er totaal niet prettig bij om naar werk, school of familie te gaan, doe dat dan ook niet. Niemand, en zeker jij niet, heeft er wat aan als je je constant zorgen zit te maken om jouw veiligheid en die van anderen. Je dient dit natuurlijk wel te overleggen met bijvoorbeeld je baas, maar laat je vooral niet in situaties dringen waarvan je weet dat het niet goed is voor je mentale gesteldheid. Een paniekaanval is voor niemand leuk.
Tip 5: In isolatie door coronavirus? Gratis extra me-time!
Deze tip gaat niet voor iedereen op (skip naar tip 6 als je liever niet alleen bent), maar kan voor sommigen zeker werken. Het is natuurlijk een rotsituatie als je in isolatie zit omdat je ziek bent, of preventief thuis wordt gehouden. Maar als het dan zover is moet je er maar het beste van maken als je je niet al te ziek voelt. In deze snelle, jachtige tijd waar alles moet en niemand tijd heeft, kan het voor je mentale gezondheid heel lekker zijn om even een tijdje niks te hoeven en tot jezelf te kunnen komen.
Dit betekent niet dat je per se de boel de boel moet laten. Het is altijd aan te raden om je dagelijkse routine enigszins intact te houden. Kom op normale tijden uit bed en blijf niet tot 4 uur ’s nachts je favoriete serie bingen. Kun je een keertje doen, maar als je dat structureel doet zal je er niet gelukkiger van worden.
Zie je tijd in isolatie als een kans om je hoofd eens leeg te maken. Gooi je telefoon in een hoek, schrijf dingen op, reflecteer op je leven, ga mediteren, lees dat ene boek dat al drie maanden ligt te wachten, verander de inrichting van je huis of werk je to-do-lijst af. Je hebt nu tijd om eens flink orde te scheppen in de chaos die in je leven en in je hoofd zit. Gebruik het ook!
Tip 6: Bang, bezorgd of eenzaam? Praat erover
Eerst even wat anders: het is helemaal oké om bang te zijn van het coronavirus of bezorgd te zijn over je geliefden of de toekomst. Vecht er ook niet tegen, maar accepteer dat je je zo voelt en probeer het er met mensen over te hebben. Wel op 2 meter afstand natuurlijk. Flauw, ik weet het, maar iedereen zit in hetzelfde schuitje als jij, dus hoef je je gevoelens erover niet te verbergen. Praat met een collega, app een vriend of vriendin of bel met je moeder en lucht je hart vooral. Het is goed om het er met elkaar over te hebben, je zorgen te uiten en elkaar misschien gerust te stellen.
Ook als je in isolatie zit en je je eenzaam of depressief voelt is bellen, appen of chatten een hartstikke goede manier om toch contact te leggen met anderen. Dat je in quarantaine zit betekent niet dat je je mentale problemen maar zelf moet oplossen. Er zijn altijd nog heel veel wegen naar buiten. Gebruik die ook als je die nodig hebt.
Tip 7: Overleg met je behandelaar
Moet je wel of niet naar therapie gaan nu het coronavirus overal en nergens opduikt? Dat is een vraag die alleen je behandelaar kan beantwoorden, als die niet al van tevoren met een antwoord komt. Ga erover in gesprek met je behandelaar, die waarschijnlijk betere corona-instructies heeft gekregen dan jij. Desnoods kun je ook telefonisch of online je therapiesessie afhandelen.
Tip 8: Verwaarloos je mentale gezondheid niet
De pleuris, of een variant daarop, is dan wel uitgebroken, maar dat betekent niet dat jij maar moet zitten wegkwijnen. Als je depressief bent, in paniek raakt, de pan uit strest of zelfs aan zelfmoord denkt terwijl je opgesloten zit in je huis door het coronavirus, kun je dat niet negeren. Mág je dat niet negeren. Als je merkt dat je door angst of gebrek aan structuur of behandeling terugvalt in slechte patronen, pak dat dan zo snel mogelijk aan en verwaarloos jezelf niet. Voor je het weet ben je terug bij af. Probeer telefonisch of online met een behandelaar of een huisarts te praten over je probleem. Als dat niet kan, zijn altijd de crisislijnen nog open. Bijvoorbeeld:
113 Zelfmoordpreventie (0900-0113)
MIND Korrelatie (0900-1450)
ADF Stichting (0343 753009)
De Luisterlijn (0900-0767)
Tip 9: Wees lief voor elkaar
Een 22-jarige vrouw die met corona besmet was in een dorp hier in de buurt wilde best haar verhaal doen bij de krant, maar wel anoniem. Waarom? Ze voelde in het dorp dat “het bijna lijkt of je meteen als crimineel wordt weggezet.” Het kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn dat iemand die met het coronavirus besmet is geraakt plotseling veel vijandigheid voelt vanuit haar omgeving. Niemand kan er wat aan doen dat hij of zij het virus heeft opgelopen. Daarom is de oproep van Wereldgezondheidsorganisatie WHO dan ook niet meer dan terecht: “Wees lief voor elkaar. Degenen die besmet zijn hebben niets verkeerds gedaan.”