“Je ziet er niet uit alsof je een eetstoornis hebt!” Het is een veelgehoorde opmerking voor mensen die kampen met een eetstoornis, maar vaak niet terecht. In steeds meer films wordt het onderwerp toegankelijk gemaakt voor het grote publiek. Alhoewel dit een goede zaak is, kan de weergave wel beter. De films geven namelijk een vertekend beeld van hoe een eetstoornis eruitziet. Vaak krijgen we een graatmager meisje te zien dat bijna verzuipt in te grote kleding, die stiekem aan het sporten is op haar kamer. Het stigma dat op eetstoornissen rust wordt zo alleen maar vergroot. Dit terwijl iemand die niet ‘dun’ of ‘mager’ is net zo goed een eetstoornis kan hebben, en net zoveel hulp nodig heeft.
Eetstoornis wachtlijsten: “Ben ik wel ziek genoeg?”
“Ben ik wel ziek genoeg om behandeld te worden?” Wanneer je ooit last hebt gehad (of nog steeds last hebt) van een eetstoornis herken je deze vraag vast wel. Ook al voelt het nog zo dat je jezelf verliest, weerhoudt het beeld van dat graatmagere meisje met anorexia je ervan om hulp te zoeken, hoe graag je het ook wil.
De angst om afgewezen te worden bij een hulpinstantie, of niet serieus te worden genomen door de omgeving, zorgt er dan ook vaak voor dat er pas actie wordt ondernomen als het zichtbaar is voor de buitenwereld. Kortom: afvallen om te voldoen aan het beeld van een eetstoornis, zodat je hulp kan krijgen.
Het vervelende is dat hulpinstanties deze bizarre opvatting vaak nog in de hand helpen door die ellenlange wachtlijsten. Waarom zou je zolang wachten als je het misschien geeneens nodig hebt?
Eetstoornis en ondergewicht
Volgens het Australische Murdoch Children’s Research Institute werden er tussen 2005 en 2010 vijf keer zoveel mensen opgenomen met een eetstoornis dan de jaren daarvoor. Opvallend was dat géén van deze patiënten ondergewicht hadden, maar toch voldeden aan de criteria van een eetstoornis en acute medische hulp nodig hadden. Het stereotype beeld van een eetstoornis gaat hierbij dan ook niet op.
Een eetstoornis kent vele vormen. Zo heb je bij boulimia nervosa bijvoorbeeld vaak een kaliumtekort, wat je pas gaat merken wanneer de situatie gevaarlijk wordt. Je lichaam past zich razendsnel aan en gaat in overlevingsmodus, wat zich in meer aspecten uit dan alleen maar gewicht verliezen.
In het algemeen hebben eetstoornissen een snel verloop en hoe langer je wacht met behandeling, hoe lastiger (en gevaarlijker) het wordt. Ook al zit je nog op een ‘gezond’ gewicht, echt gezond ben je niet meer en dan is er direct hulp nodig.
Lees ook: Wij spraken mensen over wat ze doen tegen hun winterdepressie
Lang wachten
Eind 2018 werd er in de tweede kamer een actieplan opgesteld om de wachtlijsten voor psychiatrische zorg te verkorten. Het doel is om in de zomer alle wachttijden binnen de treeknormen te laten vallen (14 weken). Helaas valt de praktijk tegen. De wachtlijsten worden namelijk alleen maar langer.
Wanneer het intakegesprek dan tóch plaatsvindt staat een dubbele diagnose, wat geregeld voorkomt bij eetstoornissen, vaak in de weg. Bijkomende problemen zoals een depressie of trauma krijgen vaak toch de prioriteit. Dit is aan de ene kant begrijpelijk aangezien een trauma de oorsprong kan zijn van een eetstoornis. Aan de andere kant is deze ‘voorkeur’ gevaarlijk gezien alle gezondheidsrisico’s.
Eetstoornissen kunnen namelijk dodelijk zijn. Gelukkig dringt dit steeds beter door in de medische wereld. “Snel herstel is het streven. Dat is ook goed mogelijk, mits hulp er op tijd bij is”, zegt Professor van Elburg, psychiater en medisch manager van een eetstoornissencentrum. Het is dus belangrijk om direct aan de bel te trekken zodra de eetstoornis zich aandient.
Verbetering
Het is daarom goed dat er de laatste tijd steeds meer aandacht wordt gegeven aan de wachttijden bij de GGZ. Zo heeft Stichting MIND er bijvoorbeeld voor gezorgd dat er een doorzettingsmacht in elke gemeente is gekomen welke hulp kan forceren bij instanties. Daarbij kun je ook alternatieve hulp krijgen. Zo overbrug je in ieder geval de wachttijd.
Door middel van online hulp worden eetstoornissen bijvoorbeeld beter herkend, waardoor de omgeving sneller aan de bel kan trekken. Een afname in gewicht is nog steeds een belangrijk kenmerk, maar meestal niet de enige. Gelukkig is er daarom steeds meer informatie over het palet aan eetstoornissen, zodat mensen worden bijgespijkerd en het stereotype beeld wordt geüpdatet.
Helaas kunnen we nog steeds niet om de wachttijden heen. Als jij momenteel met een eetstoornis kampt is het daarom belangrijk om jezelf serieus te nemen en op tijd om hulp te vragen. Er zijn superveel eetstoornissen met minstens zoveel symptomen. Er is echter één gemeenschappelijk kenmerk: ze zijn allemaal net zo ziek en dodelijk als dat graatmagere meisje op tv.
Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid, of ontvang al onze artikelen via WhatsApp. Heb je geen social media of geen zin om ons te volgen? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.