Tranen luchten echt op, maar niet direct. Over waarom huilen helemaal niet ongemakkelijk of raar is, maar je omgeving wel.
Huilen ongemakkelijk?
Terwijl ik over straat liep kwam een vrouw van middelbare leeftijd mij tegemoet. Net wanneer ik haar vriendelijk wil begroeten zie ik een traan over haar wang lopen. Uit beleefdheid wendde ik mijn blik af. Wat zou er aan de hand zijn? Ik had het te doen met de vrouw en tegelijkertijd voelde ik een soort van plaatsvervangende schaamte. Ik zou me rot schamen als ik huilend over straat liep. Vaak genoeg slikte ik mijn tranen maar weg uit angst dat anderen me zouden veroordelen. Maar waarom eigenlijk? Huilen doen we allemaal toch?
Natuurlijk willen we dat mensen zien dat het goed met ons gaat. Hoe sterker we zijn, hoe beter we kunnen functioneren in het dagelijks leven. Iemand die huilt op de werkvloer zal vaker als zwak gezien worden en waarschijnlijk minder snel die promotie krijgen.
Maar naast de stimuli van sociale statussen is er ook een primitieve basis aan het tonen van emoties, met in het bijzonder huilen. Lang werd geloofd dat tranen een manier waren om afvalstoffen uit ons lichaam af te voeren. Na een uitgebreid onderzoek van Ad Vingerhoets, hoogleraar stress en emoties, werd deze overtuiging weerlegt.
Huilend praten
Als we kijken naar de natuur, zijn wij de enige levende wezens die huilen uit emotie. Huilen is een manier van communicatie, nog voordat we met onze ouders kunnen praten. In andere woorden, huilen betekent ‘Ik heb hulp nodig’.
Volwassenen huilen meestal omdat ze zich wanhopig, hulpeloos of machteloos voelen. Maar ook woede, schaamte en vreugde kunnen tranen veroorzaken.
Door te huilen communiceren we dat we ons op dat moment overweldigd voelen door emoties. Als we ons bijvoorbeeld bezeren en een schreeuw van pijn niet afdoende is geven onze tranen aan dat we het écht zwaar hebben en anderen ons serieus moeten nemen.
Lees ook: Hoe mannen omgaan met liefdesverdriet
“Huilen in het openbaar is onfatsoenlijk”
In mijn zoektocht naar artikelen over huilen stuitte ik op een artikel die gepubliceerd werd in het NRC van Hugo Brandt Corstius. “Huilen in het openbaar is onfatsoenlijk en nog irritanter dan ingeblikt gelach. Het is schadelijker dan roken en spugen”. In zijn artikel vergelijkt hij openbaar huilen met wildplassen en kontkrabben.
Het stuk gaat verder en geeft tips om huilen in bijzijn van anderen te voorkomen. In eerste instantie vind ik dit gek. Waarom wringen we onszelf in allerlei bochten en gaten om iets wat zo primitief en natuurlijk is te verhullen?
Wie de vraag stelt moet ‘m beantwoorden. Ik kwam erachter dat ook ik schuldig ben aan vooroordelen over huilen. In plaats van de vrouw vriendelijk toe te lachen en te vragen hoe het met haar gaat, wendde ik mijn blik af. En waarom? Omdat ik mij oncomfortabel voelde bij de situatie.
Maar hoe bevrijdend zou het zijn om mijn tranen te laten gaan zodra ze zich aandienen, zonder me druk te maken over wat anderen van me denken? Doet iemand anders zijn oordeel er toe, of zet ik mijzelf op de eerste plaats? Waarom die krampachtige drang om maar niet kwetsbaar te zijn? Ten slotte zijn tranen een natuurlijk fenomeen: iedereen ervaart het.
In het wetenschappelijke tijdschrift Emotion melden onderzoekers van de Universiteit van Tilburg dat huilen wel degelijk een gezond effect kan hebben. In de studie kregen meerdere proefpersonen een film te zien, die bekend staat als een echte ’tranentrekker’.
Ook interessant: Continu het idee dat je weekend niet leuk genoeg is? Zo ga je om met weekendstress
Huilen lucht op, maar niet gelijk
Bij de mensen die het niet droog hielden werd er een kleine dip in de gemoedstoestand geconstateerd vergeleken met mensen die niet huilden. De huilende mensen voelden zich dus slechter dan de mensen bij wie de tranen over de wangen biggelden. Na twintig minuten bleken de mensen die wel hadden gehuild zich beter te voelen dan de mensen die niet hadden gehuild.
‘Na een initiële verslechtering herstelt de stemming van mensen zich na verloop van tijd niet alleen’, zo legt hoofdonderzoek Gračanin uit. ‘De gemoedstoestand wordt uiteindelijk ook naar een hoger niveau getild dan voor de emotionele gebeurtenis.’
Oftewel in normaal Nederlands: tranen luchten op, maar het duurt even. Uiteindelijk is het tonen van je tranen alleen maar moedig en getuigt het van kracht en zelfverzekerdheid. Want jij durft jezelf toch maar eens mooi te laten zien. We mógen huilen, want iedereen voelt zich wel eens gewoon rot. En ook al confronteer je anderen misschien met hun eigen ongemakkelijkheid, het blijft toch hún ongemakkelijke gevoel. En met die tranen heb je meteen het voordeel dat je je daarna weer een stukje beter voelt.