‘Heel lekker voor mijn OCD dit!’ Hoe vaak ik het al niet heb gehoord en ook gezegd als ik iets zag wat er heel erg bevredigend uitzag. Denk aan dingen die perfect in elkaar overlopen of waarvan de kleuren netjes gesorteerd zijn. Maar klopt dit stereotype OCD ook? Is OCD echt alleen maar ‘lekker gaan op perfectie’ of is het meer? Ik ging in gesprek met Niek, die OCD heeft, en kwam achter de harde waarheid.
Niek is 35 jaar oud en komt uit het Limburgse Roermond. Dus niet uit Brabant, waar ik eerst op had gegokt aan zijn accent te horen. ‘Dat is altijd een gevoelig puntje’, lacht hij. We spreken elkaar online, want Niek woont inmiddels niet meer in Limburg. Twee jaar geleden is hij gaan fietsen voor het goede doel; het bouwen van een huis in Cambodja en het steunen van een lokale school met buurthuis en bibliotheek. Na een lange stop in Nieuw-Zeeland van veertien maanden kwam hij in het paradijs terecht, Bali, waar zijn zus woont.
Wat is OCD?
Maar ook in het paradijs kun je lijden aan psychische problemen, beaamt Niek. Hij lijdt aan OCD, obsessieve compulsieve stoornis of obsessive-compulsive disorder. Deze dwangstoornis zorgt ervoor dat degenen die het hebben te maken hebben met dwangmatige gedachten en/of handelingen. Naar schatting hebben zo’n 200.000 tot 500.000 Nederlanders last van OCD.
Deze stoornis kan echter in vele vormen, gradaties en manieren tot uiting komen. Dat wil ik ook zeker benadrukken. Het verhaal van Niek zal voor veel mensen met OCD deels herkenbaar zijn, maar de stoornis uit zich bij iedereen weer net iets anders. ‘Iedereen met OCD heeft zijn eigen maniertjes en handelingen’, zegt Niek.
Uiteindelijk lukt het Niek steeds beter om zijn aandoening te leren accepteren, een belangrijke stap, maar wel een lang proces. ‘Dat duurt geen maand en je weet niet wanneer je er bent. Maar het heeft mijn leven positief veranderd. Dat bereik je vooral door therapie en door er zelf heel hard mee aan de slag te gaan.’
Acceptatie helpt volgens Niek enorm bij het afnemen van de klachten. ‘Ertegen vechten is juist voer van de dwanggedachte. Het medicijn tegen de gedachte is om het er te laten zijn en het te accepteren, maar wat je doet als je daar nog niet bent is vechten. Dus knalt die gedachte er nog eens harder in.’
Tegen de gedachte zelf helpt ook het vinden van afleiding, een teveel aan prikkels of stress vermijden en jezelf uit de situatie halen als je merkt dat je last krijgt van dwanggedachten. Het sleutelwoord daarin is balans vinden. ‘Als je geen balans vindt loopt de emmer over en dat zorgt voor meer OCD-gedachten.’
Balans betekent volgens Niek het vinden van een dagelijkse structuur, maar ook het anders indelen van je sociale leven. ‘Nu ik toegegeven heb aan de OCD, zoek ik wel de rust op en vraag ik me af hoe ik twintig jaar in zo’n drukte heb geleefd, wat ik eigenlijk helemaal niet aankan.’
‘OCD is veel complexer dan M&M’s op kleur sorteren’
Inmiddels gaat het steeds beter met Niek en werkt hij aan zijn project in Cambodja. De OCD is nog aanwezig en zal hoogstwaarschijnlijk altijd blijven, maar is voor de Limburger inmiddels leefbaar. Wel blijft een leven met OCD een leven met vallen en opstaan. Ook zet Niek zich in voor het bespreekbaar maken van OCD. Hij praat erover, plaatst posts op Instagram en is bezig aan een boek.
Lees ook: Dermatillomanie: wondjes krabben omdat het lekker voelt
‘OCD is veel meer dan die M&M’s op kleur sorteren. Het is veel complexer. Ik hoop dat door het bespreekbaar te maken, mensen weten dat het oké is. De gedachten kloppen niet, je bent geen slecht mens. Hoe opener we er over zijn, hoe beter we ermee kunnen omgaan’, aldus Niek.
Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid of ontvang updates via Whatsapp. Heb je geen social media? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.