Een van de belangrijkste stappen om te zetten als je wil leren omgaan met zelfbeschadiging, en ermee wil stoppen, is om iemand in vertrouwen te nemen en erover te praten. Dit zorgt ervoor dat je er niet alleen voor staat en dat je iemand hebt om op terug te vallen.
Ook is het een kleinere stap richting het grotere doel: professionele hulp zoeken. Maar hoe begin je over zelfbeschadiging? ‘Trouwens, ik beschadig mezelf’ is misschien te heftig om even tussendoor in een gesprek te laten vallen, maar hoe pak je het dan wel aan?
Praten over zelfbeschadiging
Het allerbelangrijkste, als we het hebben over praten over zelfbeschadiging, is dat jij je er comfortabel bij voelt. Ben je er echt klaar voor? Of doe je het alleen omdat je denkt dat het moet? Want ja, het is heel belangrijk om hulp te zoeken en om niet alles op te kroppen, maar het is ook belangrijk dat jij er klaar voor bent om erover te praten.
Als jij je er niet goed over voelt, is het misschien beter om even te wachten en te bedenken wat je helpt. Geef jezelf even de tijd om te wennen aan het idee dat je over je zelfbeschadiging gaat praten. Oefen voor de spiegel als dat je helpt, vertel het eerst tegen je goudvis of schrijf uit wat je wil gaan zeggen
Als je er klaar voor bent, is de volgende stap om iemand te kiezen waarbij je het meest op je gemak bent, of dit nu een familielid is, een vriend, een collega of een leraar, het gaat erom dat jij hen vertrouwt met wat je ze gaat vertellen.
Kies een locatie waar je privacy hebt en waar jullie een gesprek kunnen voeren zonder gestoord te worden. Het helpt als de omgeving kalm is en er geen haast achter het gesprek zit. Check ook bij de persoon die je in vertrouwen neemt of het oké is om ze iets persoonlijks te vertellen en of het hen ook uitkomt.
Misschien hebben ze zelf niet zo’n goede dag en bespreken ze het liever de volgende dag. Door dit eerst te checken beginnen jullie beiden kalm en voorbereidt aan het gesprek. Wat het hopelijk ook makkelijker voor je maakt om aan het gesprek te beginnen.
Wees voorbereidt op (negatieve) reacties
Zelfbeschadiging is een onderwerp waar nog maar weinig over gepraat wordt, en omdat er weinig over gepraat wordt, zijn er ook niet veel mensen die er mee in aanraking zijn gekomen.
Er zijn er nog veel vooroordelen over zelfbeschadiging, bijvoorbeeld dat mensen zichzelf alleen beschadigen voor aandacht. Houd er rekening mee dat dit soort vooroordelen bestaan, en wees bereid uit te leggen hoe zelfbeschadiging voor jou werkt.
Daarnaast zal ook niet iedereen reageren zoals je zou willen. Misschien willen ze er niet over praten omdat ze het naar vinden, of zich er niet comfortabel bij voelen. Anderen weten niet hoe ze moeten reageren vanwege een gebrek aan kennis.
Omdat er een kans is dat er zo gereageerd wordt, is het belangrijk om er rekening mee te houden. Laat het je echter absoluut niet tegenhouden om alsnog de stap te nemen om erover te praten. Uiteindelijk kun je nooit voorspellen hoe iemand erop gaat reageren.
Een persoonlijk voorbeeld
Ik had zelf een vriendin die mij, nadat ik verteld had dat ik mezelf beschadigde, vertelde dat ze ook met zelfbeschadiging worstelde. Onverwachts vond ik in haar steun en herkenning. Dit had ik ook van tevoren niet kunnen bedenken, dus laat je niet tegenhouden door een angst voor negatieve reacties, je weet nooit van tevoren hoe iemand gaat reageren.
Aan wie je ook vertelt over je zelfbeschadiging, ze zullen waarschijnlijk veel vragen voor je hebben. Wees voorbereidt op vragen als: Waarom beschadig je jezelf? Hoe doet je dat dan? Hoe lang doe je dat al? Heb je er hulp voor? Waarom vertel je het nu?
Het is goed om de tijd te nemen om alle vragen te beantwoorden, zodat de persoon waarmee je praat je zo goed mogelijk kan begrijpen. Op die manier kunnen ze goede steun bieden, en je misschien begeleiden naar hulp. Voel je niet verplicht om op alles antwoord te geven. Geef alleen antwoord als jij je er prettig bij voelt, maar het is goed om zo open mogelijk te zijn
Geef ze tijd
Wie je ook in vertrouwen hebt genomen – of dit nou een familielid is of een vriend – geef ze de tijd om bij te komen van wat je ze hebt verteld. Helemaal als ze het niet zagen aankomen, of niets over zelfbeschadiging wisten, kan het nieuws hard aankomen.
Geef ze dus de tijd om het te verwerken. Misschien kun je niet alles zeggen in het gesprek omdat ze erg geschrokken zijn, dat maakt niet uit, je kunt een volgende keer verder praten zodra zij weer gekalmeerd zijn.
In deel 2 vind je meer tips.