Van kleins af aan hoor je de vraag: “wat wil je later worden als je groot bent?” Wanneer je dan meer dan één ding noemt, wordt er tegen je gezegd dat dat niet mogelijk is. Als je ouder bent hoor je vaak dingen als “volg je passie” en “doe waar je gelukkig van wordt.” Dit klinkt leuk en makkelijk maar wat nou als je nog helemaal niet weet waar je gelukkig van wordt? En wat als je door het idee dat je gelukkig moet zijn, juist ongelukkig wordt omdat jij nog niet die ene echte passie gevonden hebt en anderen wel? In dit artikel ga ik je meenemen door de lastige zoektocht naar mijn passie.
De reden dat ik over dit onderwerp schrijf is omdat ik zelf heel lang bezig was met de zoektocht naar mijn passie. Eigenlijk was dit niet goed voor mij en dat is een understatement. Ik ben er van overtuigd dat het zoeken naar mijn passie me alleen maar ongelukkiger heeft gemaakt. Sterker nog, deze zoektocht heeft een flink aandeel gehad in het ontwikkelen van mijn depressie.
Lees ook: Hoe moet je jezelf zijn wanneer je zelf niet eens weet wie je bent?
Geen toekomstbeeld
De vraag wat ik wilde doen na mijn middelbare school werd steeds vaker gesteld. Ik wilde hier liever niet over nadenken omdat ik in het moment wilde leven. Dat is allemaal leuk en aardig totdat ik een studie moest gaan kiezen. Dit heb ik gedaan maar zelfs tijdens mijn studie had ik geen toekomstbeeld van mezelf.
Sommige kinderen wisten al op de basisschool wat ze wilden worden. Ik had zelfs tijdens mijn studie geen idee en ik heb nu op mijn 24e nog steeds geen idee. Dit is natuurlijk niet erg maar in mijn hoofd was dit een ramp. Elk toekomstbeeld van mezelf was negatief. Denken aan de toekomst was voor mij een trigger voor negatieve gedachten. Ik had het gevoel dat ik nergens zou passen qua werk en dat ik niks van mijn leven zou maken. Ik was alleen maar gefocust op de zoektocht naar mijn passie en juist dat zorgde ervoor dat ik me ongelukkiger ging voelen.
Het voordeel was dat ik gewoon in het moment leefde, misschien zelfs te veel. Daardoor dacht ik niet aan de toekomst. Maar dacht ik wel aan de toekomst, dan was het meteen mis. Er kwam er niks in me naar boven waarvan ik dacht: daar heb ik nou echt zin in! Het idee om na een studie een baan te moeten nemen en dan mijn volledige week aan die ene baan te moeten besteden maakte me op zijn zachtst gezegd heel ongelukkig. De reden is dat ik heel veel dingen leuk vindt en daar heb je in deze maatschappij niks aan.
Specialisten maken onze maatschappij mogelijk
Onze maatschappij is grotendeels gericht op specialisme. Specialisten zijn mensen die heel goed zijn in één specifiek ding. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een filmset. Iedereen heeft zijn of haar eigen taak. Er zijn één of meerdere schrijvers, een regisseur, veel assistenten, acteurs, mensen die zich bezig houden met de kleding en make-up, acteurs, mensen die filmen, mensen die de beelden bewerken en zelfs mensen die zorgen voor de catering. Iedereen doet datgene waar hij of zij in gespecialiseerd is waardoor je een goede samenwerking krijgt. Op die manier wordt een groot project, zoals een film, makkelijker gemaakt. Het gaat veel sneller wanneer iedereen zijn of haar eigen taak heeft.
Een filmset is slechts een voorbeeld maar dit is precies hoe er overal gewerkt wordt. Denk aan bedrijven, vliegvelden maar ook aan bands en sportteams. Overal worden specialisten die elk hun eigen specialisatie hebben bij elkaar gezet zodat zij uiteindelijk samen een bepaald doel of resultaat kunnen behalen. Dit is natuurlijk heel functioneel en dit zit in ons. Het verdelen van de taken gebeurde al in de tijd van de jagers en de boeren. Daarom is het extra moelijk voor mensen als ik om hun plekje in de maatschappij te vinden.
Specialisten zijn de ‘beste mensen’
Niet alleen is er meer vraag naar specialisten op de arbeidsmarkt, ook worden zij in onze maatschappij gezien als de ‘beste’ mensen. Denk maar aan die filmset. De beste acteurs ter wereld zijn slechts een onderdeel van het grote geheel. Zonder schrijvers, cameramensen etc., waren zij niks waard. Zij zijn pure specialisten en toch worden zij gezien als helden.
Dit is ook zo bij topsporters die 4 jaar lang bezig zijn met het trainen voor de 100 meter sprint die uiteindelijk maar 10 seconden duurt. En wat dacht je van artiesten. Mijn favoriete rapper, Eminem, ging verder met rappen omdat hij ontdekte dat rappen het enige was wat hij goed kon. Rap is zijn lust en zijn leven. Voor de rest kan hij niet zoveel, maar dat is in zijn geval natuurlijk geen probleem.
Dat specialisten de beste mensen zijn geldt ook voor de ‘normalere beroepen.’ Een specialist in het ziekenhuis wordt vaak gezien als iemand met een hogere positie dan een huisarts. Dit geldt ook voor beroepen in de rechtbank. Met een standaard rechtenstudie kun je vrij weinig. Pas als je je gaat specialiseren in een bepaald soort recht, kun je er echt iets mee. Advocaten met een hele specifieke specialisatie worden gezien als mensen die het echt ‘gemaakt’ hebben.
En als dat nog geen goede voorbeelden waren kijk dan nog eens rond in je lokale supermarkt. Zonder vakkenvullers is een supermarkt niks waard en toch worden zij gezien als één van de laagste arbeidsklasses. Iedereen is een specialist op zijn of haar gebied en samen houden zij bedrijven in onze samenleving draaiende.
Wanneer je niet één passie hebt
Ik hoop dat je een beetje begrijpt wat ik probeer te zeggen. En waarom iemand als ik een probleem heeft met een maatschappij vol met specialisten. Het hebben van specialisten op zich is niet het probleem. Het probleem is dat er naast deze specialisten mensen zijn zoals ik. Mensen die niet één specialisme hebben maar goed zijn in meerdere dingen. Zij krijgen voor mijn gevoel minder aandacht waardoor ik altijd heb gedacht dat mensen als ik niet bestonden. Hierdoor voelde ik me heel vaak eenzaam en buitengesloten van de maatschappij.
Lees ook: Het is tijd voor een nieuwe definitie van succes
Was ik maar een specialist. Kon ik maar één ding heel goed. Kon ik me maar mijn hele leven focussen op één ding. Waarom hebben anderen hun passie allang gevonden en zit ik nog midden in de zoektocht naar mijn passie? Zulke gedachten gingen constant door mijn hoofd. Je kunt wel zeggen dat dit een grote rol had in het ontwikkelen van meer negatieve gedachten.
Deze gedachten in combinatie met de gedachte dat ik nergens tussen zou passen vanwege mijn vele passies en interesses, zorgden ervoor dat ik echt het gevoel kreeg dat ik niet thuis hoorde in de maatschappij. Alsof ik één of ander buitenaards wezen was dat zich moet aanpassen omdat hij niet zichzelf kan zijn. Alsof ik een andere taal sprak en niet verstaanbaar was voor de mensen om mij heen.
Ik vond het heel moeilijk om deze gedachten te delen met anderen terwijl ik normaal gesproken heel open was over mijn depressie. Maar dit was anders. Mensen vroegen steeds wat ik nou wilde gaan doen later. Ik wilde daar liever niet over nadenken omdat ik wist dat ik me daardoor heel slecht zou voelen. Toch is het een soort sociaal iets om een antwoord klaar te hebben. Ik heb mezelf er wel eens op betrapt dat ik loog omdat ik van die vraag af wilde zijn. Vertelde ik de waarheid, kreeg ik discussies waar ik helemaal geen zin in had.
Het was een vreselijk idee dat ik maar zou moeten doen wat iedereen doet omdat er anders niks voor mij zou zijn. Het beeld dat ik één vaste baan had waar ik de hele week mijn tijd in zou moeten steken bleef in mijn hoofd zitten. Dat was het laatste wat ik wilde. In mijn hoofd was ik liever dood dan dat ik dat pad zou moeten volgen.
Omslag
Gelukkig kon ik wel open zijn over andere onderdelen van mijn depressie. Hierdoor werd ik doorverwezen naar een psycholoog. Toen ik haar vertelde over mijn gedachtes over de toekomst en de zoektocht naar mijn passie, voelde het alsof ze me begreep. Ik had het gevoel dat ik haar alles kon vertellen en dat deed ik ook. Ze heeft de negatieve gedachten over de toekomst nooit kunnen weghalen. Wel heeft ze ervoor kunnen zorgen dat ik niet zoveel bezig ben met de toekomst. Waarom zou je je druk maken om iets wat nog lang niet gebeurt?
Ze heeft me met cognitieve gedragstherapie laten zien dat ik moest doen wat ik altijd al deed: in het moment leven. Natuurlijk kun je wel nadenken over wat je over een paar maanden of over een jaar doet, maar het heeft totaal geen zin om je daar druk over te maken.
Ook heeft de therapie me laten zien dat het hebben van veel passies geen negatief iets is, maar een positief iets. Het is alleen maar handig om veel verschillende dingen te kunnen en leuk te vinden. In het moment leven is waar het omgaat bij cognitieve gedragstherapie en volgens mijn psycholoog deed ik dat dus allang alleen op de verkeerde manier. De zoektocht naar mijn passie is hierdoor een stuk minder stressvol geworden.
Door mijn depressie en therapie kwam ik er langzaam achter hoe ik in elkaar zat. Wanneer ik me specialiseerde in één ding, was dat het gene waar ik al mijn tijd aan besteedde. Ik dacht: ‘yes! Eindelijk is de zoektocht naar mijn passie voorbij. Ik weet wat ik met mijn leven wil doen!’ Na een tijdje was ik er steeds wel klaar mee omdat het eentonig werd. Dan voelde ik me weer down omdat hetgeen waar ik eerst zo enthousiast over was, toch niet zo leuk was als ik dacht. Dit ging telkens zo.
Lees ook: Ik volgde cognitieve gedragstherapie; zo heb ik het ervaren
Multipotentialites
Een tijdje terug zag ik een Tedtalk van ene Emilie Wapnick. Ik herkende alles wat ze vertelde uit haar eigen leven. Ze was precies zoals ik. Af en toe leek het zelfs alsof ze mijn levensverhaal vertelde. Wapnick legt uit dat ze, toen ze jonger was, een passie had gevonden. Ze besteedde al haar tijd aan deze passie en dacht dat dit was waar ze later iets mee wilde doen. Totdat het saai werd. De uitdaging was weg. Dan ontdekte ze iets totaal anders en besteedde daar al haar tijd aan en dacht dat dit die ene passie was waar ze iets mee wilde doen. Opnieuw werd deze passie saai en begon ze aan iets anders en dat ging zo door. De zoektocht naar haar passie verliep dus precies hetzelfde als de zoektocht naar mijn passie.
Het grote verschil tussen mij en Wapnick is dat zij het hebben van veel verschillende passies niet ziet als iets negatiefs maar als iets heel positiefs. Ze vindt het onzin dat we ons vasthouden aan de oude gedachte dat we één bepaalde carrière moeten hebben. Zelf heeft Wapnick meerdere functies. Zij is blogger, spreker en carrièrecoach voor mensen die meerdere talenten hebben en al deze talenten willen inzetten. Zij noemt zichzelf en deze mensen Multipotentialites.
Multipotentialites zijn goed in het combineren van twee of meer interesses, waardoor zij een eigen carrière of meerdere verschillende carrières voor zichzelf creëren. Ook zijn ze goed in het snel leren van bepaalde dingen en ze kunnen zich ook nog eens snel aanpassen. Deze mensen zijn hard nodig in onze maatschappij. Ondanks dat het allang mogelijk is om meerdere carrières in verschillende vakgebieden te hebben, zijn scholen en werkgevers hier nog lang niet altijd van op de hoogte. Nog steeds worden er vooral specialisten opgeleid en aangenomen.
Bevrijding
Het verhaal van Wapnick was voor mij echt een soort van bevrijding. Eerst had het gevoel dat ik vast zat en dat anderen beter waren dan ik. Dit kwam grotendeels door alles wat ik zag, las en hoorde op school en in de media. Nog nooit had ik gehoord van multipotentialites. Nu ik eindelijk weet dat het goed zijn in meerdere dingen een positieve eigenschap is in plaats van een negatieve, heb ik weer een positief toekomstperspectief.
Nu zie ik mensen die één ding heel goed kunnen, niet meer als helden maar als mensen die heel goed zijn in hun vak. Dat is leuk voor hen maar nu weet ik dat mijn carrière niet zo hoeft te zijn. Tegenwoordig is er steeds meer vraag naar mensen die goed zijn in meerdere dingen. Denk bijvoorbeeld aan het spreken van meerdere talen, en laat het leren van vreemde talen nou net één van mijn passies zijn.
Lees ook: Onzekerheid overwinnen, maar dan zonder gelul
Ik weet zeker dat ik niet de enige ben bij wie een depressie grotendeels veroorzaakt werd door het gevoel dat je niet in deze maatschappij hoort. Ik wil met dit artikel laten zien dat er voor iedereen een plekje in deze maatschappij is. Voor de één is het makkelijker dan voor de ander, maar uiteindelijk is er plek voor iedereen!
Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid, of ontvang al onze artikelen via WhatsApp.
Heb je geen social media of geen zin om ons te volgen? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.