Waarschuwing: dit artikel gaat over zelfmoord. Probeer goed af te wegen of je momenteel in staat bent om hierover te lezen.
Denk jij aan zelfdoding? Neem contact op met 113.nl of bel 113 of 0900-0113.
Jesse en ik kennen elkaar al jaren, maar hebben het nog nooit gehad over de zelfmoord van zijn broertje, Indy. Hoe is het om hiermee op onze leeftijd om te gaan? Hoe reageert je omgeving hierop? En valt er iets positiefs uit de hele situatie te halen? Een gesprek over mensen inspireren, PTSS, vrienden verliezen en waarom ‘verwerken’ een slecht woord is.
Een interview met Jesse Meijer
Van een afstandje lijkt Jesse alles voor elkaar te hebben. Hij is lang, heeft met zijn looks een Française aan de haak geslagen en volgt een universitaire studie. Daarnaast ken ik weinig mensen met een groter sociaal netwerk dan hij. Jesse is niet op z’n mond gevallen en altijd in voor gezelligheid. Bovendien heeft hij lieve ouders en een goede band met oudere broer Rick. Juist ja: Jesse is dé ideale schoonzoon.
Dat ieder huisje zijn kruisje heeft bewijst zijn verhaal echter wel. Anderhalf jaar geleden koos Indy Meijer er op 17-jarige leeftijd voor om uit het leven te stappen: zijn broertje. Uiteraard was ik hiervan op de hoogte, maar we hadden het er nog nooit écht over gehad, ondanks onze jarenlange vriendschap. Tot nu dan. Een gesprek.
Michel: Waarom wil je meedoen aan dit interview?
Jesse: (Lachend) Ik heb daar vanmiddag nog over na zitten denken. (Op serieuze toon) Ik denk dat ik met mijn verhaal mensen kan inspireren omdat ik er sterker en positiever ben uitgekomen, hoe zwaar het ook was, en nog steeds is. Veel mensen denken dat je leven na zo’n gebeurtenis stopt, terwijl ik hier nooit aan heb gedacht. Ik verplichtte mezelf om verder te leven, al doet zo’n gebeurtenis natuurlijk wel heel veel met je.
Wat doet het overlijden van je broertje met je?
Je gaat sowieso door verschillende fases heen. In het begin ben je je er helemaal niet van bewust en zit je vooral in een shock. Ik realiseerde me nog niet dat hij daadwerkelijk overleden was. Pas na verloop van tijd begint de gedachte tot je door te dringen, en kom je erachter dat je problemen hebt die je aan moet pakken.
Wanneer realiseerde je dit?
Direct na het overlijden had ik veel last van trauma’s en nachtmerries door alles dat erbij komt kijken (Jesse heeft zijn broertje gevonden na overlijden – Michel). Binnen een maand realiseerde ik dat ik zo niet verder kon: op deze manier kon ik niet verder leven. Hierop heb ik hulp gezocht bij een GGZ-instelling, waar is geconstateerd dat ik al veel langer met PTSS-verschijnselen rondliep, zonder dat ik het zelf doorhad.
Veel mensen krijgen na een schokkende gebeurtenis last van stressklachten. Meestal kun je dit goed verwerken, maar in sommige gevallen wordt een posttraumatische-stresstoornis (PTSS) ontwikkeld. Oorzaken zijn onder meer een ernstig verkeersongeluk, seksueel geweld of bijvoorbeeld een overlijden. Veel mensen met PTSS hebben last van stress, angstaanvallen en nachtmerries. Hierdoor kan het je hele leven ontregelen.
Hoe lang liep je al rond met PTSS-symptomen?
Het overlijden van mijn broertje is het ergste geweest wat ik heb meegemaakt, maar de verschijnselen bouwden zich in de jaren daarvoor al op, zowel fysiek als mentaal.
Hoe uitte zich dit, zowel fysiek als mentaal?
Voordat Indy overleed had ik al veel last van spanningen. Als ik bijvoorbeeld naar een feestje ging moest ik altijd eerst even in bad liggen om te kalmeren, omdat ik dacht dat er iets slechts zou gaan gebeuren als ik iets leuks ging doen. Tijdens het badderen of douchen herhaalde ik in mijn gedachten “het komt allemaal wel goed vanavond”. Dit heeft behoorlijk lang aangehouden terwijl ik niet wist wat er met mij aan de hand was.
Het is de eerste keer dat Jesse en ik het zo openlijk over het overlijden van Indy hebben. Ik geef aan dat Jesse de meest sociale gast is die ik ken, en dat je dit verhaal nooit achter hem zou zoeken. Terwijl we nog een biertje openen vraag ik hem hoe hij dit zelf ziet.
Hoe is het om hierover te praten met de gedachte dat mensen dit gaan lezen?
Ik weet dat mensen dit soort dingen niet achter mij zoeken en wil er daarom openhartig over zijn. Ik ben gewend om het over diepe gevoelens en emoties te hebben, omdat ik binnen een maand na het overlijden direct in therapie ging. Praten over dit soort gebeurtenissen wordt nooit makkelijk, maar het is niet zo moeilijk als dat het de eerste keer was.
Heb je er altijd makkelijk over kunnen praten? Je zit er nu redelijk relaxt bij.
Nee, helemaal niet. In het begin kon ik er helemaal niet over praten. Ik associeerde bijvoorbeeld bepaalde woorden direct met wat er gebeurd was. Ik heb het liever niet over om welke woorden precies gaat. Op een gegeven moment leer je dat verbanden leggen af.
Als jij in mijn positie zou zitten: wat zou je jezelf dan vragen?
(Lachend) Lastig! Ik kan wel wat vertellen over hoe de therapie ging? Er is namelijk een gigantisch verschil geweest in de periode voor, en na opname. Ik twijfelde bijvoorbeeld heel erg of ik mezelf wel moest laten opnemen, omdat je dan alleen maar mensen met PTSS om je heen hebt. Uiteindelijk ben ik blij dat ik het heb gedaan, maar ik heb een hoop dingen gedaan die ik nooit van mezelf zou verwachten.
Zoals?
Van bandenspringen, bomenklimmen, pijl- en boogschieten tot aan allerlei creatieve dingen.
Heeft dit uiteindelijk geholpen?
Uiteindelijk wel. Na de twee weken opname ben ik zo’n drie maanden compleet PTSS-vrij geweest. Voordat het zo ver was heb ik echter wel door de grond moeten gaan. Je wordt in die periode geconfronteerd met al je angsten en herinneringen: van het vinden van je broertje tot aan het reanimeren, en de chaotische situatie met allerlei hulpverleners zoals ambulances en recherche. Dit speelt allemaal mee waardoor mijn PTSS hoger in schaal was vergeleken bij anderen.
Lees ook: Op bezoek bij de man die met depressieve cabaretiers praat
Jesse en ik hebben het over het feit dat ik natuurlijk op de hoogte was van de situatie, maar dit nooit heel erg aan hem heb gemerkt. Wel was hij er natuurlijk veel mee bezig, en we spraken regelmatig over wat voor therapie hij ging volgen.
Ik noemde het al even, maar jij komt altijd vrolijk en zelfverzekerd over waardoor het lijkt alsof je een zorgeloos leven hebt.
Ja, dat lijkt zo. Zonder in al teveel details te treden is dit echter totaal niet waar. Zo heb ik altijd veel stress gehad om mijn broertjes situatie, die jarenlang aanhield. Uiteindelijk bereikte dit een climax met zijn overlijden, en dat is niet alleen lastig voor mij en het gezin, maar ook voor de omgeving.
Hoe bedoel je dat?
Mensen gaan er altijd vanuit dat er een bepaalde ‘herstelperiode’ is bij ingrijpende gebeurtenissen, en dat het daarna klaar is. Hierdoor krijg je soms het gevoel dat je er niet langer over kunt praten, terwijl het belangrijk is om altijd openhartig te zijn. Dat is ook waarom ik dit interview doe: iedereen heeft shit meegemaakt in het leven.
Ik geef Jesse gelijk en we hebben het over waarom ‘verwerken’ een slecht woord is. Het doet namelijk vermoeden dat iets helemaal klaar is, terwijl dat volgens ons helemaal niet de bedoeling is. Wat je hebt meegemaakt definieert immers wie je bent, en geeft waarde aan de rest van je leven.
Typerend aan het gesprek is dat we snel wisselen tussen serieus en luchtig. Het ene moment gaat het over meisjes (“die is wel goed opgedroogd, inderdaad”) en het volgende moment is het weer bloedserieus (“had ik nooit achter jou gezocht”).
Wat heb je geleerd van de periode?
Ten eerste hebben mensen mij laten vallen waardoor ik wat voorzichtiger ben geworden met mensen vertrouwen. Dit betekent echter niet dat ik geen vertrouwen meer in mensen heb. Bovenal heb ik mezelf dankzij de gebeurtenis en therapie tot in detail leren kennen. Hoe ga ik met dingen om? Waar ligt mijn grens? Hoe geef ik die grens aan? Als ik ergens echt geen zin in heb, ga ik bijvoorbeeld ook niet.
Dat merk ik ook aan jou. Vroeger was je ‘die gast’ die altijd tot sluitingstijd bleef hangen in de kroeg terwijl je tegenwoordig eerder op je fiets stapt.
(Lachend) Ja, klopt. Daarnaast heb ik ook geleerd dat je het altijd goed moet maken met mensen. Zorg dat je elkaar niet met ruzie gedag zegt. Ik heb nooit de kans gekregen om bepaalde dingen bij te leggen met m’n broertje. Tot slot heb ik ook geleerd dat je moet zorgen voor de mensen waarvan je houdt, zoals ik nu voor mijn moeder doe. Dit deed ik altijd al, maar ik doe het wel meer sinds de afgelopen anderhalf jaar.
Stuk voor stuk waardevolle levenslessen.
Absoluut. Door dit soort situaties raak je in één klap volwassen en leef je in een totale andere realiteit dan leeftijdsgenoten.
Je bent nu net aan een nieuwe studie op de universiteit begonnen. Hoe ga je om met vragen van studiegenoten?
Ik vertel mijn verhaal selectief. Momenteel zijn daarom twee mensen in mijn klas op de hoogte. Niet iedereen kan ermee omgaan en sommige mensen vinden het heel interessant om te vragen naar specifieke details, zoals hoe ik hem heb gevonden. Op dit soort sensationele vragen zit ik niet te wachten.
Als afsluiter: waarin is Indy een voorbeeld voor jou?
Hij was altijd positief en daar houd ik mij aan vast. Ook was hij heel erg zorgzaam: hij nam mensen altijd onder z’n hoede. Hij deelde z’n laatste sneetje brood met je. Ook bewonder ik zijn doorzettingsvermogen. Ik weet wat hij allemaal heeft moeten doorstaan als jongetje van 13, en dat is niet niks.
Denk jij aan zelfdoding? Neem contact op met 113.nl of bel 113 of 0900-0113.