Tijdens een filosofisch momentje – of als ik ineens een grijze haar in mijn bruine lokken zie – dan begint het me wel eens te duizelen. De gedachte is beklemmend: ooit ga ik dood. Dat wil ik helemaal niet! Kon ik de dood maar laten verdwijnen. Of is doodgaan misschien toch minder erg dan we denken?
Wij mensen houden niet zo van ouder worden. Vooral in het Westen zijn we een ster in het ontkennen van onze leeftijd. De reclames van anti-rimpelcrèmes vliegen ons om de oren. Heb je inhammen? Niet best. Die rimpel? Laat die maar wegpoetsen! Laat vooral niet zien dat je 50 bent. Zeg het trouwens ook maar niet tegen andere mensen. En als je “oud” bent geworden, dan vinden veel mensen het gênant om hun leeftijd nog te noemen.
Best gek eigenlijk. Toch snap ik het ergens ook weer wel. Want hoe ouder je wordt, hoe meer je wordt geconfronteerd met de dood. En daar hebben de meeste mensen helemaal geen zin in. Het einde boezemt nou eenmaal angst in, want de dood is ongrijpbaar en zelfs als je religieus bent aangelegd en misschien gelooft in leven na de dood, dan nog is het leven dat je nu kent voorbij. Hierdoor zien we de dood vaak – onterecht – als onze ultieme vijand.
Een zoektocht naar onsterfelijkheid
De dood is eng. Daarom doen we er alles aan om het zo veel mogelijk uit te stellen. We zijn druk bezig om de dood te verslaan en trekken fanatiek ten strijde. Van supergezonde drankjes tot groenetheepoeder tot detoxkuren. Je kunt het zo gek niet bedenken of het bestaat.
We zoeken door naar onsterfelijkheid om de dood ooit als ziekte te kunnen verslaan. Alleen zover is het nog niet. In de tussentijd kun je jezelf tegen een riant bedrag in laten vriezen, in de hoop dat ze je in de toekomst ontdooien en je toch nog het eeuwige leven krijgt.
Sommige dieren hebben meer geluk wat onsterfelijkheid betreft. Deze kwal bijvoorbeeld. Een kwal die het eeuwige leven heeft en pas dood zal gaan als hij bijvoorbeeld verongelukt tijdens een gevecht.
Ik betwijfel of die kwal zich heel erg bewust is van zijn lange leven. Desondanks is onsterfelijkheid iets waar veel mensen graag voor zouden tekenen. Maar of het nou werkelijk zo’n goed idee is?
Lees ook: Een simpele tip waarmee je een hoop doemgedachten de baas bent
Onsterfelijkheid: een slecht idee
We zien de dood dus als iets dat koste wat het kost moet worden vermeden. Het liefst zelfs bestreden! Maar misschien is dat wel onterecht. Want waarvoor zou jij nog je bed uitkomen als je het eeuwige leven hebt? Misschien is het een paar decennia of eeuwen leuk, maar de verveling zal toeslaan. Zou je nog net zoveel plezier uit je leven halen als eerst?
Daarnaast zijn al die onsterfelijke mensen ook niet zo handig voor de aarde. Het is slecht voor de natuur, het milieu en de aarde zal te klein zijn om ons allemaal van voedsel te voorzien. Daarnaast is de kans groot dat onsterfelijkheid vooral voor de rijke mensen haalbaar zal zijn. Hallo, ongelijkheid?!
Dat de dood bestaat is dus eigenlijk best wel noodzakelijk. Niet leuk, maar wel nodig. De slechte reputatie die de dood nu heeft, doet de dood daarom geen eer aan. Want de dood helpt ons ook vooruit. Het helpt ons inzien wat er écht toe doet in het leven.
Hoe de dood mij motiveert
Als ik er goed over nadenk, dan drijft de dood mij. Het laat me waarderen wat ik heb. Natuurlijk is het een confronterend onderwerp. De verhalen van gruwelijke ongelukken of dodelijke ziektes vliegen me soms om mijn oren. Maar het besef van de kwetsbaarheid van het leven kan ook als motivator werken.
We weten dat we kort de tijd hebben om iets van het leven te maken. Wanneer het voorbij is, weten we niet. Natuurlijk zit ik zo nu en dan een dag (of meer) verstopt onder een kleedje op de bank en heb ik even écht geen zin in het leven. Maar als ik denk aan dat ik maar beperkt de tijd heb, dan wil ik zoveel mogelijk uit het leven halen. Ik voel mij dankbaar voor elk moment dat ik hier op deze aardbol mag rond waggelen.
Ik denk dat ik maar op moet houden met de dood als vijand zien. Het is onvermijdelijk en ligt buiten mijn controle. Het heeft daarom weinig zin om me hier zo druk over te maken.
Leef vooral nu
Af en toe sta ik er even bij stil: de eindigheid van ons leven. Dan denk ik aan het oude vrouwtje dat ik over 50 jaar zal zijn. Waarschijnlijk met een bochel, want mijn houding is nu al niet al te best. Waar zou zij spijt van hebben? Zou zij dingen anders hebben gedaan in haar leven?
Lees ook: Ik deed 30 dagen aan yoga om wat aan mijn klokkenluider van de Notre-Dame-postuur te doen
Door dit te doen kom ik er achter wat écht belangrijk is in mijn leven. Het zorgt ervoor dat ik reflecteer op de keuzes die ik maak. En het geeft rust. Want door me te realiseren dat het leven eindig is weet ik dat ik er alles aan zal doen om er iets van te maken.
Als mijn filosofische kwartiertje vervolgens klaar is, wil ik zoveel mogelijk in het moment leven. Het leven gebeurt immers nu. Laatst keek ik een film waarin een mopperbejaarde zat. Aan het einde van de film zei hij iets wat me raakte: “Getting older is a gift”. En ik wist dat dit waar was. Ik zou dit cadeau met beide handen aanpakken, inclusief rimpels. Die grijze haar draag ik nu dus maar met trots.
Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid, of ontvang al onze artikelen via WhatsApp.
Heb je geen social media of geen zin om ons te volgen? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.