Per dag plegen vijf Nederlanders zelfmoord. Daarnaast spelen bijna een half miljoen mensen met de gedachte om er een einde aan te maken en onder jongeren is zelfmoord zelfs een van de belangrijkste doodsoorzaken. In 2017 pleegden 81 jongeren zelfmoord.
113 Zelfmoordpreventie zet zich in om dit aantal terug te dringen, biedt gratis crisishulp wanneer je suïcidale gevoelens hebt en probeert het taboe op praten over zelfdoding te doorbreken.
Remko (40) gaat maar liefst 1200 kilometer naar Italië fietsen om de organisatie hierbij te helpen. Hij gebruikt zijn eigen ervaringen om geld in te zamelen voor degenen die het nodig hebben. Michel sprak hem over zijn beweegredenen, de fietstocht, heel veel pakken noedelsoep en omgaan met depressieve gedachten.
Interview Remko Ehrhardt
Commen: Ha Remko, fijn dat we je mogen spreken. Hoe gaat het met de voorbereiding?
Remko: ‘Het ligt momenteel even stil door de regenachtige weersomstandigheden, maar ik heb twee weken geleden nog 500 kilometer gefietst in een paar dagen. Daarnaast sport ik veel thuis, wat ook wel nodig is. Ik heb twintig jaar stilgestaan en letterlijk niks aan sport gedaan. Ik moet me dus wel echt voorbereiden.’
En hoe gaat het geestelijk?
‘Dat is een ietwat ander verhaal. Ik merk dat het af en toe minder gaat en kamp met gevoelens van leegte. Dit zorgt ervoor dat ik me soms wanhopig voel. Ik wil daar echter niet te veel over uitweiden. De situatie wordt niet beter wanneer je te lang blijft hangen in negatieve gedachten.’
Gelukkig krijgt Remko veel steun van familie en vrienden. ‘Zij helpen mij met het bij elkaar sprokkelen van materiaal, zoals reserve binnenbanden en pakken noedelsoep voor onderweg, en met hun opbeurende woorden wanneer het tegenzit.’ Remko leent soms een beetje van hun “overenthousiaste” houding wanneer de voorbereiding zijn tol eist. Zijn moeder steunt het initiatief, maar is natuurlijk wel bezorgd. “Ach, daar zijn het moeders voor”, zegt Remko met een glimlach.
Alhoewel ook Remko natuurlijk ups & downs heeft gekend, gaat het grootste gedeelte van zijn volwassen leven “best wel goed”, ondanks zijn heftige jeugd waarin hij zelfs voor een vrijwillige opname kiest.
Remko gebruikt met name affirmaties om zichzelf gelukkig te houden en woont onder meer een paar jaar in Zuid-Afrika met zijn toenmalige vriendin. De relatie loopt een paar jaar geleden op de klippen en Remko keert terug naar Nederland. Alles gaat goed, totdat afgelopen februari zijn hele leven in één keer op z’n kop staat.
Remko: ‘Op 16 februari belande ik in het ziekenhuis na een suïcidepoging en verloor ik meer dan mij lief is. Ik wil het verder liever niet over hebben. Dit was, en is, een behoorlijke klap. Ik was echter direct gemotiveerd om er een succesverhaal van te maken, hoe “duf” dat ook klinkt.
Dit plan kwam even op pauze te staan, nadat de relatie met mijn inmiddels ex-vriendin eind februari uit ging. Dat was zwaar, maar hoe gek het ook klinkt, ik denk wel dat het een nuttige les is geweest. Het was een moment om naar mezelf te kijken en mijn eigenwaarde weer te vinden.’
> Lees ook: Interview: van zelfmoordpoging naar je eigen kinderboek
Waarom wilde je er direct een succesverhaal van maken?
‘Omdat ik mij niet meer zo wilde voelen als dat ik toen deed, ik was namelijk heel erg van slag. Ik had weleens dagen dat ik direct na het opstaan al moest huilen. Op een gegeven moment word je gek van je eigen verdriet. Ik wilde daarom met mijn emoties aan de slag, maar was opzoek naar een manier om dit te doen. Affirmaties luisteren is slechts 1 klein onderdeel hiervan.’
Remko stuit na wat zoekwerk op een filmpje van Jake Tyler. Tyler vergaarde internationale bekendheid door middel van zijn TEDx-presentatie, waarin hij uitlegt hoe hij met zijn depressie omgaat. De Brit dealt met zijn gevoelens door ruim 2000 kilometer door Engeland te lopen, en zo geld op te halen voor een lokale organisatie die voorlichting over zelfmoord geeft. Tyler’s verhaal inspireerde Remko om iets soortgelijks op te zetten.
Na een behoorlijk rumoerige februarimaand besluit Remko daarom het roer volledig om te gooien. Hij gaat anders leven, past zijn voedingsschema aan en gaat weer sporten. Zo is Remko regelmatig aan het wandelen in de Duitse bergen: “Wanneer ik lekker aan het hiken ben smelt ik samen met de natuur, en worden mijn nare gedachten even gedempt”, zo zegt Remko. Uiteindelijk wil hij een streep zetten onder de heftige recente periode en neemt contact op met 113 Zelfmoordpreventie. Remko gaat geld inzamelen door naar Italië te fietsen.
Waarom besloot je te gaan fietsen, in plaats van wandelen? Je bent immers regelmatig aan het hiken.
‘Ik denk omdat fietsen sneller is dan lopen. Je kunt letterlijk wegfietsen van alles en dat vind ik een fijne gedachte. Zodra ik de deur achter mij dichtdoe, word ik niet langer geconfronteerd met de nare gedachten die nu nog in dit huis hangen. Bovendien heb ik vroeger als kind altijd veel gefietst. Ik ging dan bijvoorbeeld vanuit het dorp waar ik woonde naar mijn oma toe, daar een bakje koffiedrinken, en weer terug. Dit was toch gauw 70 kilometer enkele reis.’
> Ook interessant: Ochtenddepressie bestaat echt, en dit kun je ertegen doen
Er zijn heel veel verhalen over depressieve mensen die iets positiefs uit hun ziekte halen. Waarom heeft juist het filmpje van Jake Tyler jou zo weten te inspireren?
‘Omdat hij heel erg duidelijk maakt dat situaties nooit daadwerkelijk slecht zijn. Het is allemaal een kwestie van perceptie: hoe jij naar een probleem kijkt, bepaalt hoe jij je daarbij voelt. Tyler heeft het bijvoorbeeld over de zogenoemde doodswens. Terwijl als je het objectief bekijkt, heeft niemand een doodswens.’
‘De dood is een methode om te vinden wat je zoekt, bijvoorbeeld rust. Het verhaal van Tyler zette mij daarom aan om aan de slag te gaan met mijn gevoelens, en deze reis te delen met anderen. Aangezien ik al twintig jaar niet meer had gesport, en minstens zo lang niet had gefietst, leek een fietstocht mij een enorme uitdaging. Ik hoop anderen met mijn persoonlijke reis te motiveren.’
Er schuilt een bepaald vuur in Remko’s ogen wanneer hij praat over negatieve gedachtes ombuigen in iets positiefs. Al van kleins af aan is hij van mening dat je jezelf niet moet laten leiden door diagnoses, maar altijd het positieve moet proberen te zien. “Wanneer je alleen maar over je ziekte praat, wordt je niet beter. Wanneer je omgeving het alleen maar over je ziekte heeft, gaat het al helemaal niet beter worden”, zegt Remko.
Neem je deze daadkrachtige instelling ook mee? Met andere woorden: zie je op tegen de reis? Een kenmerk van depressieve gedachten is dat je bijvoorbeeld alles gaat zitten over analyseren.
‘Nee, eigenlijk niet. Ik kan een vrij impulsief persoon zijn: ik probeer het allemaal niet moeilijker te maken dan het is. Ik neem plaats op dat zadel en moet gewoon fietsen. Het enige waar ik af en toe over nadenk, is dat ik geen vaste slaapplaats heb. Wildkamperen is overal illegaal, en de straffen zijn volgens mij niet mals. Daarbij is het natuurlijk minder fijn als het regent.’
> Lees ook: Straatvraag: heb jij weleens aan zelfmoord gedacht?
Laten we hopen dat je niet gepakt wordt. Waar leidt de tocht precies heen, en waarom heb je die plek uitgekozen?
‘Naar het Italiaanse plaatsje Arco. Daar woont een kennis van mij en haar appartement staat toevallig leeg. Aangezien ik toch al een vakantie gepland met twee vrieden, besloot ik dat dat de bestemming moest zijn. Er zit dus geen verdere symboliek achter deze locatie: het viel toevallig goed samen. Ik ga twee weken over mijn tocht doen, waarbij de ritten door de bergen natuurlijk het pittigst zijn.’
Je fietst tijdens de voorbereiding regelmatig stukken van soms wel 200 kilometer, hoe combineer je dit met je overige bezigheden?
‘Ik ben veel bezig met muziek en dierenrechten, waardoor ik niet vastzit aan bepaalde tijden. Op die manier heb ik behoorlijk veel vrijheid qua agenda. Nadat de tocht klaar is, ga ik mijn documentaire over dierenwelzijn afronden. Deze maak ik in samenwerking met Kip Andersen, de regisseur van Cowspiracy. Ik hoop dat de film dit jaar af is.’
Cowspiracy is een internationaal bekroonde documentaire waarin de invloed van veehouderij op het milieu onderzocht wordt. De documentaire is op Netflix te bekijken. Remko is van jongs af aan al geïnteresseerd in dierenwelzijn, en vindt het daarom belangrijk om hier meer bewustzijn over te creëren.
Het klinkt alsof je echt je passies achterna gaat. Was fietsen ook altijd een passie?
*na even nagedacht te hebben* ‘Ja, ik denk het wel. Vroeger fietste ik vaak lange stukken, gewoon omdat ik het leuk vond. Om een voor mij onbekende reden ben ik daarna compleet gestopt met sporten, maar ik heb het wel altijd leuk gevonden.’
Goed, er komt dus in ieder geval een film aan. Staan er nog andere dingen op de planning?
‘Ik weet nog niet of het uitkomt, maar ik ben bezig met het schrijven van een boek. Ik schrijf over mijn emoties, hoe ik hiermee omga en waarom het belangrijk is om openlijk over je innerlijk te schrijven.
Tijdens het schrijven kom ik achter dingen die ik nog niet eerder had bedacht. Dit komt omdat ik mij meer open stel. Zodra je je verdrietig voelt of negatieve gedachtes ervaart moet je er gelijk tegenin gaan, omdat je op die manier je hersenen op een positieve manier kunt foppen. Herhaling wordt waarheid.
Ik denk dat veel mensen met depressieve gedachten wel weten hoe ze met zichzelf om moeten gaan, maar het alsnog niet doen. Door op te schrijven hoe je jezelf wel zo ver kunt krijgen, hoop ik dat de toekomst goed zal zijn voor mij. Wat ik schrijf is daarom nu nog deels waarheid, maar op een dag zal dat het wel zijn.’
Remko vertrekt op 10 juli naar Italië. Je kunt zijn initiatief steunen door een donatie over te maken naar 113 Zelfmoordpreventie. Met jouw geld kunnen zij meer voorlichting geven, en het aantal zelfdodingen proberen omlaag te brengen.
Worstel jij met zelfmoordgedachten of maak je je zorgen om iemand anders? Bel anoniem naar 0900-0113 of chat via 113.nl