Op bezoek bij de man die met depressieve cabaretiers praat

Een gesprek over dingen gewoon doen, kutboeken en Hans Teeuwen.

“Zo, je hebt de trappen overleefd?”, vraagt Jeroen van In de Putcast in de deuropening van zijn woning in Amsterdam De Pijp op de derde verdieping. “In de zomer kan het nogal heet worden, wat de klim voor sommigen nog zwaarder maakt dan hij al is.” Ik geef aan dat ik een redelijke conditie heb, maar moet toch een beetje hijgen.

Interview In de Putcast

Jeroen (27) is de host van In de Putcast, waarin hij cabaretiers uitnodigt om te komen praten over hun depressie. Dit doet hij naast zijn baan en cabaret-werkzaamheden. De gesprekken gaan over depressieve gevoelens, omgaan met deze gedachten en dat alles natuurlijk met een flinke dosis humor. De gasten verdienen immers hun brood met het vertellen van grappen. “Het moet er niet te zwaar bovenop liggen”, zo geeft de gastheer aan.

Ik kwam Jeroen, en zijn podcast, op het spoor via social media. Aangezien ik zelf al langer naar The Hilarious World of Depression luister, was ik direct benieuwd naar de (op het oog) Nederlandse variant hiervan. Ik nam contact op via Instagram, en kon na wat heen en weer geklets op de koffie komen.

Alhoewel de show over een gewichtig onderwerp gaat – depressie – is Jeroen de vrolijkheid zelve. Hij blaakt van energie, praat snel, is enthousiast en komt over als een ontzettend warme persoonlijkheid. Hier schuilt echter meer achter: waarom maak je anders een podcast over depressie?

In-de-Putcast-interview-zijkant

‘Op een gegeven moment zat ik behoorlijk diep in de put’, verklaart Jeroen. ‘Een jaar geleden fietste ik door de weilanden terwijl ik naar The Hilarious World of Depression luisterde, en raakte daardoor emotioneel. De show maakte veel bij mij los en ik wilde daarom zoiets in het Nederlands opzetten.’

‘Fuck it, ik doe het gewoon’

Het idee voor een eigen podcast was geboren, maar de uitvoering had nog wel wat voeten in de aarde. ‘Ik sprak met wat vrienden over mijn idee om een Nederlandstalige podcast te beginnen waarin ik met depressieve cabaretiers het gesprek aanga.

Een vriendin, die toevallig bij de radio werkt, zei ineens dat ze mij over anderhalve week in de uitzending wilde hebben om te praten over depressies. Fantastisch natuurlijk, maar ik moest wel ineens aan de bak. Fuck it, ik doe het gewoon’, zegt Jeroen lachend.

Je bent een nepperd en gaat door de mand vallen

Hij ging als de wiedeweerga aan de slag en wist als eerste gast Daan van der Hoeven te strikken. Het eindresultaat mag er wezen, de voorbereiding was zwaarder dan verwacht, zo geeft Jeroen aan. ‘Ik heb onderschat hoeveel werk er in zo’n aflevering zit. Je moet contact leggen met de gast, ernaartoe reizen, het gesprek opnemen, het hele gesprek een paar keer terug luisteren en vervolgens nog bewerken.’

Jeroen was na het harde werk van de eerste uitzending dan ook apetrots toen hij mocht aanschuiven in de NPO Radio 1-studio. ‘Ik zat me daar toch een partijtje te genieten: ik had een glimlach van oor tot oor.’

Ironisch genoeg zorgde juist deze euforie voor een twijfelmoment. ‘Ik kreeg ineens een stemmetje in m’n hoofd die zei dat ik helemaal niet depressief was: hoe kon ik anders zo blij zijn op dat moment? “Je bent een nepperd en je gaat door de mand vallen”, zei het stemmetje.’

> Lees ook: Deze man fietst 1200 kilometer tegen zelfmoord

Ouders luisteren mee

Jeroen gaat vrolijk door en na een vliegende start staat de teller inmiddels op drie afleveringen. Hoe zijn de reacties tot nog toe? ‘Heel goed. Ik heb zojuist de eerste 1000 downloads binnengehaald en daar ben ik heel blij mee. Daarbij laten mensen waarvan ik het absoluut niet had verwacht weten dat ze ook met depressieve gedachten kampen, en herkenning vinden in mijn gesprekken.’

Aankondiging Daan van der Hoeven

De leukste reactie komt echter van mensen die een stuk dichterbij Jeroen staan, namelijk zijn ouders. ‘In de eerste aflevering heeft Daan het op een gegeven moment over dingen die je echt niet tegen depressieve mensen moet zeggen, zoals het advies dat ‘even wandelen’ wel zou helpen.’ Ook Jeroens ouders hoorden dit. ‘Ik kreeg een berichtje van mijn moeder waarin ze zich verontschuldigde voor het niet altijd stellen van de juiste vragen, en dat soort dingen. Heel lief.’

Nuttig en herkenbaar

De gesprekken met cabaretiers zijn niet alleen voor de luisteraars nuttig en herkenbaar, maar ook voor Jeroen zelf. Hij herkent veel van zijn eigen problemen in de gasten. ‘Je hebt het over hele diepe onderwerpen met elkaar, en dat smeedt een band. Bij de podcast-afleveringen zit ik echt op één lijn met de gasten, waardoor ik mij minder eenzaam voel, wat heel cool is.’

Nu ik erover nadenk komt dit misschien wel door mijn slechte interview-skills’, zegt Jeroen lachend. ‘Het is volgens mij namelijk de bedoeling dat je vooral niet emotioneel verbindt met je gasten, wat ik juist wel doe. Ik geef mezelf compleet over aan het gesprek, en ben na afloop dan ook behoorlijk moe. Pas zodra de aflevering online staat voel ik mij voldaan. Tot die tijd vind ik de aflevering slecht, kut en mislukt. Ik stel het terugluisteren daarom ook heel lang uit.’

De gesprekken helpen Jeroen in het omgaan met zijn eigen depressieve gedachten. Het is daarmee een nieuwe, succesvolle toevoeging aan het lijstje met dingen van eerdere probeersels. ‘Ik heb zoveel verschillende dingen geprobeerd’, legt Jeroen uit. Lachend: ‘Van yoga, wandelen, hardlopen, dankbaarheidslijstjes maken tot aan op vijf verschillende manieren mediteren.’

‘Voel je als een walvis’

‘De meest bizarre meditatiemethode was echter nog wel toen ik me moest voordoen als een walvis. Ik moest inbeelden dat ik een gat in mijn hoofd had, waar alle gedachten in werden verzameld, en mijn benen dienden als uitlaatkleppen. Mijn psycholoog, een grijze man van in de 60, zei dat ik op die manier de feeling met m’n lichaam weer zou terugvinden.

In-de-Putcast-interview-portret

Op een gegeven moment vroeg hij waarom ik steeds zo moest lachen. Ik gaf aan dat ik het moeilijk en hilarisch vond om mezelf als walvis voor te stellen, waarop hij gortdroog antwoorde dat ik me ook best een dolfijn mocht voelen.

Je mag je ook een dolfijn voelen

Het enige dat ik niet heb geprobeerd is religie. Alhoewel, er stonden hier afgelopen week wel zowel Mormonen als Jehovagetuigen aan de deur. Misschien is dat wel een teken’ Grappend zegt Jeroen: ‘Ik denk dus dat ik de nieuwe Messias ben.’

Ook tijdens de gesprekken komen soms opmerkelijke momenten naar boven. Jeroen verbaast zich vooral over de openheid waarmee zijn gasten over hun depressie spreken. Neem nou de tweede gast, Edson, die Kaapverdische roots heeft.

In deze cultuur is het niet gebruikelijk dat je over je eigen sores praat, en daarom heerst er een behoorlijk taboe op depressie, en mentale gezondheid in het algemeen. Desondanks nam Edson geen blad voor de mond, en legde hij zijn ziel open en bloot tijdens het gesprek.

Het verband tussen depressie en zuigsnoepjes

Wanneer ik Jeroen vraag wat het meest opmerkelijke is dat een gast tot nog toe tegen hem heeft gezegd, moet hij even nadenken. Na een nieuw bakje koffie gehaald te hebben en een kleine zijstap naar het boek The Subtle Art of Not Giving a Fuck te hebben gemaakt (“wat een kutboek”) komt Jeroen tot het volgende antwoord: ‘het aantal interessante verhalen dat maar blijft komen.’

> Ook interessant: Waarom zelfhulpboeken kut zijn

‘Ik had eerlijk gezegd verwacht dat ik na een paar afleveringen wel zo’n beetje alles gehoord had, maar ieder gesprek is weer uniek en interessant. Zo gaat iedereen op een andere manier met zijn depressieve gedachten om, kent iedereen een andere aanloop en zijn ook de achtergronden heel verschillend. Ik had niet verwacht dat er zoveel variatie en veelzijdigheid rondom depressie hing.’

In de Putcast interview gesprek Edson
In gesprek met Edson

Bovendien kan de gemiddelde luisteraar ook nog wat opsteken van de gesprekken. Zo heeft Pieter Jouke het over doseren van euforie. Jeroen: ‘Hij gebruikt hiervoor een heel mooie metafoor. Wanneer je op de top van een berg staat heb je de grootste uitdaging, de klim, overwonnen. Het is dan verleidelijk om alle euforie direct op te nemen, maar niet verstandig. Er zit namelijk nog een afdaling aan te komen.’

‘Om de afdaling iets minder heftig te maken, moet je de euforie zien als een snoepje waar je lang op moet zuigen. Als je dat beheerst, en je weet het uit te smeren, dan schiet je leven net iets minder alle kanten op.’

Ook Edson (de tweede gast) doet een duit in het zakje, en heeft het over zelfmedelijden. ‘Edson vond ik heel inspirerend in het feit dat hij zichzelf een schop onder de kont geeft. Je mag best even verdrietig zijn en janken, maar je moet ook gewoon weer door en niet in je eigen verdriet zwelgen’, zegt Jeroen op een opmerkelijk vrolijke toon.

Kip/ei-verhaal

Er heerst een hardnekkige gedachte dat cabaretiers gevoeliger zijn om depressief te worden dan mensen werkzaam in andere sectoren. Jeroen is hier niet zo zeker van. ‘Ik denk dat het een kip/ei-verhaal is: zijn cabaretiers vaker depressief door hun baan, of zoeken ze werk uit omdat ze aanleg hebben voor depressie?

Het enige dat ik wel zeker weet is dat cabaretiers over het algemeen erg emotionele mensen zijn. Wellicht ervaren ze het leven daardoor wat intenser dan een hoop andere mensen.’ Bovendien werkt de creatieve sector er ook zelf aan mee, vindt Jeroen. ‘We kennen allemaal de iconische foto’s van schrijvers als Camus of Bukowski die met een dikke peuk of whisky depressief op de bank hangen.

Albert Camus (L) en Charles Bukowski (R)

Er wordt hiermee een soort melancholische charme rondom depressie gecreëerd. Alhoewel het zeker klopt dat je creativiteit kunt putten uit dit gevoel, denk ik niet dat het opweegt tegen de negatieve gevolgen. Het is soms wel lekker om in je eigen gejank te verdrinken en hier vervolgens inspiratie uit te putten, maar ik zou er niet voor tekenen.’

> Lees ook: Ochtenddepressie bestaat echt, en dit kun je ertegen doen

‘Op het moment was het heel kut’

Jeroen is zelf ook cabaretier en staat regelmatig op de planken om grappen te vertellen. Ik vraag me daarom af of hij depressie een grappig onderwerp vindt. ‘Achteraf gezien ben ik in het verleden wel in grappige situaties verzeild geraakt door mijn depressieve gedachtes. Zo had ik eens op vrijdag tot laat in de avond aan nieuw materiaal zitten werken met een andere komiek, uiteraard onder het genot van een hoop drank.

Is depressie grappig?

Hierdoor was ik op zaterdag niks waard, terwijl ik die avond wel gewoon een optreden gepland had staan. De soort van klik die ik had met het publiek was al na één minuut vervlogen, waardoor de resterende tien minuten op het podium een ware hel waren.

Die zondag moest ik wederom optreden, wat verbazingwekkend goed ging. Met goede hoop stond ik daarom maandagavond voor de derde avond op rij op het podium. Dit optreden ging echter wederom miserabel waardoor het ‘jojo-weekend’ in stijl werd afgesloten. Achteraf gezien was het vrij hilarisch, maar op het moment was het heel kut.’

Het einddoel

Gevraagd naar zijn favoriete cabaretiers noemt Jeroen moeiteloos een lijstje op: ‘Micha Wertheim en Tim Fransen vind ik heel tof. Theo Maassen mag natuurlijk ook niet ontbreken, hij komt immers uit Eindhoven. Hans Teeuwen heeft ook zeker goede shows gemaakt.’

En het ultieme einddoel: wie moet er nog echt een keer in de show komen? Jeroen: ‘Hans Teeuwen. Hij maakt hele absurde shows en is daarbuiten heel geëngageerd, maar laat zijn emotionele huishouding grotendeels buitenspel. Hij is heel mysterieus, en ik vraag me daarom af hij het überhaupt ziet zitten om het gesprek aan te gaan.’ Lachend voegt hij hier aan toe: ‘Ik ga er dan wel vanuit dat hij depressief is, of geweest, anders is het format naar de klote.’


Op de hoogte blijven van In de Putcast? Bezoek dan de website en volg de show op Facebook, je favoriete Podcast-platform, Instagram of Twitter.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *